Co 47 min. ktoś próbował odebrać sobie życie. Nie bądź obojętny, może kogoś ocalisz?

Takie alarmistyczne dane zademonstrowali eksperci na I Kongresie Suicydologicznym w Łodzi, zastanawiając się, co należy zrobić, aby powstrzymać tragiczne statystyki. Na sali obrad było ok. 800 specjalistów z kraju i zagranicy. - To chyba największe takie spotkanie w Europie, a może i świecie - mówił prof. Nestor Kapusta z Uniwersytetu Wiedeńskiego.

Według najnowszych statystyk Komendy Głównej Policji w 2017 roku życie odebrało sobie 5 276 osób (ponad 80 proc. to mężczyźni), a policja zarejestrowała 11 139 prób samobójczych. Jest to nieco mniej niż w 2016 roku (5406), ale i tak niemal dwa razy więcej niż 2810 śmiertelnych ofiar wypadków drogowych.

POLECAMY:

W województwie kujawsko-pomorskim wg. policji w ubiegłym roku odebrało sobie życie 247 osób (prób samobójczych było 385). Od początku tego roku na drogach województwa zginęło 27 osób. W tym samym czasie policja odnotowała 46 samobójstw.

- Nie poświęcamy należytej uwagi ofiarom zamachów samobójczych. To problem polityki społecznej państwa. Przy wypadkach drogowych jest na kogo zrzucić odpowiedzialność. Mówimy, że winni są kierowcy, infrastruktura dróg, pijaństwo. A kogo obciążyć winą przy samobójstwie? - pytał prof. Brunon Hołyst, prezes Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego.

Prof. Łukasz Święcicki uważa, iż liczba samobójstw w Polsce jest wyższa, niż pokazują policyjne statystyki. Naukowiec z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie przypomniał, że dopiero od tego roku szpitale mają nakaz rejestrowania prób samobójczych w kartach leczenia. - Danych ogólnych jest mało i są one niejasne. GUS podaje inną liczbę samobójstw niż policja, a różnica sięga nawet 30 proc. Chcielibyśmy poznać strukturę samobójstw, ich najczęstsze przyczyny, ale nie mamy potrzebnych danych. (...). Nie wiemy, jak jest w całej Polsce - podkreślił w wypowiedzi dla PAP.

- Szacuje się, że liczba prób samobójczych wśród dorosłych jest 10 razy wyższa niż samobójstw dokonanych, a wśród nastolatków - 100 a nawet 200-krotnie. U nastolatków próby samobójcze często są formą „wołania o pomoc” - alarmowała prof. Agnieszka Gmitrowicz z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

A prof. Brunon Hołyst przypominał wagę zainteresowania i pomocy każdego z nas w relacjach z ludźmi dotkniętych kryzysem. - Słowo leczy, ale też zabija. Wybierzmy tę pozytywną wersję - mówi.

Dlaczego ludzie popełniają samobójstwa? Nie ma jednej przyczyny. To skomplikowana mieszanka wielu czynników. Według suicydologów 60-90 proc. osób z zachowaniami samobójczymi ma zaburzenia psychiczne, przede wszystkim depresję. Cierpi na nią ok. 1,5 mln Polaków.

- Szacuje się, że na 100 000 osób z depresję ok. 230 odbierze sobie życie - mówi dr Iwona Koszewska, psychiatra i psychoterapeuta z Warszawy. - Zapobieganie samobójstwom zależy od szybkiego rozpoznania i skutecznego leczenia depresji.

Według badań pokazanych przez dr Iwonę Koszewską próby samobójcze najczęściej podejmują słabo wykształceni mężczyźni w wieku 50-64 lat (kobiety 30-39 lat). Grupę wysokiego ryzyka stanowią rozwodnicy, bezrobotni i renciści.

Jak oszacowali eksperci, koszty samobójstwa dla gospodarki (m.in. działania ratujące życie, rehabilitacja, utrata tzw. produktywności przez resztę życia, czy nieuchwytne straty emocjonalne i społeczne bliskich) to prawie 500 000 zł. Czyli od 2 do 3 miliardów zł rocznie!

To liczby szokujące. Dlatego, aby obniżyć liczbę samobójstw, a przede wszystkim, żeby uzyskać utrzymanie się ich na stosunkowo niskim poziomie, co - jak pokazują przykłady Niemiec, Austrii czy Holandii - jest możliwe, potrzebna jest odpowiednia strategia działania.

- Niestety zbyt często zdarza się, że albo nic nie robimy, uważając, że nic się nie da zrobić, albo też uważamy, że sytuacja jest tak dobra, że nie wymaga działania. Dane z GUS dostajemy ze sporym opóźnieniem, a nie możemy kierować się wynikami sprzed roku czy dwóch lat w podejmowaniu strategicznych decyzji - uważa dr Anna Baran, psychiatra, przewodnicząca grupy ds. mediów zespołu roboczego ds. prewencji samobójstw i depresji przy Ministerstwie Zdrowia. – Na przykład o niższych wskaźnikach w roku 2007 dowiedzieliśmy się w roku 2009, czyli w roku o jednych z wyższych wskaźników samobójstw w Polsce. Stąd nie możemy kierować się wynikami sprzed roku czy dwóch lat, w podejmowaniu strategicznych decyzji. Musimy o tym pamiętać zwłaszcza teraz
Wprawdzie w 2017 roku samobójstw było mniej niż rok wcześniej, a GUS-owski wskaźnik z roku 2016 był najniższy od 26 lat, ale nikt nie może zagwarantować stałej poprawy. Przeciwnie. - Wskaźniki mogą znacznie wzrosnąć, bo są szczególnie wrażliwe na kryzysy gospodarcze. Niezbędne jest opracowanie i wdrożenie w życie polskiej strategii prewencji zachowań samobójczych oraz zagwarantowanie na jej realizację niezbędnych środków finansowych.

- Wiadomo z suicydologii, że w trakcie zmian czy kryzysów politycznych wskaźniki maleją, w odróżnieniu od recesji, kryzysów ekonomicznych gdy rosną – dodaje dr Iwona Koszewska.

Ile potrzeba pieniędzy na zbudowanie strategii, której celem jest obniżenie liczby samobójstw? Według bardzo wstępnych szacunków jednego z ekspertów sfinansowanie realizacji programu mogłoby kosztować nie więcej niż 5 mln zł rocznie. Skoro w budżecie tegorocznym znalazło się - jak pisze „Super Express” - ponad 4 mln zł na generalny remont restauracji sejmowej, to tym bardziej warto wysupłać takie pieniądze na stworzenie i realizowanie strategii prewencji samobójstw w Polsce.

Tu znajdziesz pomoc:

• 800 70 2222 - telefon całodobowy Centrum Wsparcia Fundacji ITAKA
• 116 111 - telefon zaufania dla dzieci i młodzieży działający przez całą dobę
• 800 100 100, telefon dla nauczycieli i rodziców gdzie można znaleźć pomoc w sprawie bezpieczeństwa dzieci (poniedziałek - piątek, godz. 12- 15)
• www.pokonackryzys.pl (wykaz telefonów i adresy instytucji udzielających pomocy osobom w kryzysie.