18+

Treść tylko dla pełnoletnich

Kolejna strona może zawierać treści nieodpowiednie dla osób niepełnoletnich. Jeśli chcesz do niej dotrzeć, wybierz niżej odpowiedni przycisk!

Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

EXPLOSEUM. Otwarcie wkrótce, czyli w lipcu

Stanisław Gazda
Kto jeszcze rok-dwa lata temu oglądał zapuszczone ruiny po fabryce, która znajdowała się na terenie dzisiejszego parku przemysłowego, ten może teraz przecierać oczy ze zdumienia. W lipcu przybędzie miastu kolejna atrakcja turystyczna. Kto wie, czy nie największa, bo nie będzie to statyczne muzeum z eksponatami wystawionymi do zwiedzania. Będzie interaktywność, multimedia, samodzielny kontakt widza z tym wszystkim, co go otacza. Aby zwiedzający mógł dotknąć, poczuć, usłyszeć .

Dzisiaj (26 maja) Muzeum Okręgowe wraz z Urzędem Miasta Bydgoszczy zorganizowali wycieczkę dla dziennikarzy, parlamentarzystów, działaczy samorządowych, naukowców i pracowników instytucji kulturalnych Bydgoszczy do strefy NGL - części kompleksu DAG Fabrik, gdzie w latach II wojny światowej produkowano materiały wybuchowe na potrzeby armii hitlerowskiej i gdzie wkrótce (czytaj: w lipcu) nastąpi otwarcie skansenu architektury poprzemysłowej, podziemnej trasy turystycznej i muzeum zakładów zbrojeniowych. Obiekty wyposażone są w nowoczesną infrastrukturę audiowizualną, komputerową i interaktywną oraz interesujące muzealne eksponaty.

- To miejsce jest unikatowe - mówi Michał Woźniak, dyrektor Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, które zarządza ukrytym w lesie kompleksem budynków. - W Europie są może jeszcze pozostałości trzech podobnych fabryk - przykłady żelbetowego budownictwa fabrycznego pierwszej połowy XX w. Nasz obiekt składa się z doskonale zachowanych budynków, połączonych systemem naziemnych i podziemnych tuneli o łącznej długości prawie dwóch kilometrów. Szczególnie niemieccy historycy odwiedzający Bydgoszcz są pod wielkim wrażeniem tej strategicznej niegdyś fabryki - mówi o poniemieckim zespole fabryk nitrogliceryny i dynamitu

Dlaczego miasto zdecydowało się na realizację tej inwestycji? Dobrze zachowane pozostałości DAG-Fabrik są elementem hitlerowskiej machiny wojennej, której część funkcjonowała w naszym mieście. Po wojnie obszar ten był zamknięty dla zwiedzających, znajdował się bowiem na terenie pilnie strzeżonych Zakładów Chemicznych "Zachem". Dopiero w ostatnich latach miłośnicy historii zaczęli penetrować obiekty. Nieliczni bydgoszczanie mogli też przespacerować się po ruinach dzięki wycieczkom organizowanym m.in. przez Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Od lipca zmodernizowany kompleks będzie dostępny dla grup zwiedzających.

Na terenie fabryki w latach 1942-45 produkowano materiały wybuchowe i amunicję na potrzeby hitlerowskiego wojska. Pracowali w niej jeńcy wojenni z całej Europy. Cały kompleks liczył łącznie kilkaset budynków. Zakład dzielił się na dwie części. We wschodniej wytwarzano materiały wybuchowe o stałej konsystencji (np. trotyl), w zachodniej zajmowano się produkcją prochu, nitrogliceryny, nitrocelulozy. Jak podkreślają specjaliści, szczególną wartość historyczną ma część fabryki, gdzie wytwarzana była nitrogliceryna, nazwana NGL-Betrieb. To właśnie w niej znajduje się teraz skansen. Budynki połączone są siecią tuneli o łącznej długości 2 km. Zaraz po wkroczeniu Armii Czerwonej do miasta sprzęt z fabryki został zdemontowany i wywieziony do Związku Radzieckiego. Dzięki temu, że przez dziesięciolecia obiekty stały nieużywane, udało się zachować je w pierwotnej formie do czasów dzisiejszych. Unijne pieniądze pozwoliły na udostępnienie ich wszystkim zainteresowanym, a Bydgoszcz zyska kolejną atrakcję turystyczną.

Do zwiedzania zostanie udostępnionych osiem zabudowań, połączonych korytarzami i podziemnymi przejściami. Każdy z budynków będzie poświęcony innej tematyce: Będzie można się zapoznać z historią broni palnej, zobaczyć, w jaki sposób w NGL wytwarzano nitroglicerynę, aż w końcu zwiedzający dotrą do ostatniego pomieszczenia poświęconego przymusowym robotnikom, konspiracji w fabryce a także działalności Armii Czerwonej na ziemiach wschodnich.

Wycieczki zaczną zwiedzanie od obiektu, w którym gromadzono materiały niezbędne do produkcji nitrogliceryny. Znajdą się w nim wystawy poświęcone Alferdowi Noblowi, który był założycielem fabryk DAG. Będzie można tam zapoznać się też z rozwojem przedsiębiorstwa w czasach III Rzeszy i historią fabryki bydgoskiej. Potem tunelami zwiedzający przejdą do obiektu, gdzie następował pierwszy etap produkcji. Tam pokazany będzie proces powstawania tej substancji. W budynku denitracji, odwiedzający będą mogli poznać historię uzbrojenia od broni palnej aż po nowoczesne rozwiązania masowego rażenia. Tuż obok tego miejsca powstała mała salka kinowa, gdzie zwiedzający obejrzą krótki film na temat funkcjonowania zakładu, a dalej wycieczka przejdzie do budynku w kształcie gwiazdy, gdzie następowało oczyszczenie nitrogliceryny. W muzeum znajduje się ekspozycja poświęcona historii materiałów wybuchowych. W dawnych magazynach gotowych produktów prezentowane będą wystawy dotyczące konspiracji i sabotażu na terenie fabryki, gdzie działała tajna struktura Armii Krajowej. Osobna ekspozycja dotyczyć będzie też frontu wschodniego i Armii Czerwonej, która przejęła w styczniu 1945 roku DAG z rąk Niemców. Rosjanie rozmontowali całą aparaturę i wywieźli ją do Związku Radzieckiego.

Zdjęcia pokazują jak wiele zmieniło się w EXPLOSEUM zaledwie w ciągu jednego roku.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na bydgoszcz.naszemiasto.pl Nasze Miasto