Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Do czego służy klocek hamulcowy?

Motointegrator
wymiana klocków hamulcowych
wymiana klocków hamulcowych Motointegrator
Termin "klocek hamulcowy" potocznie określa tę część hamulca tarczowego, na którą składa się okładzina cierna współpracująca z tarczą, oraz jej metalowa podstawa.

Klocki hamulcowe osadzone są suwliwie w przymocowanych do zawieszenia auta jarzmach zacisków hamulcowych i dociskane do tarczy przez hydraulicznie (w samochodach ciężarowych pneumatycznie) uruchamiane tłoki. Ów docisk powoduje - przy obrocie tarczy hamulcowej wraz z kołem jezdnym samochodu - powstanie siły hamującej auto.

Wszystkie klocki hamulcowe składają się z dwóch podstawowych elementów - płytki nośnej oraz okładziny ciernej. Oprócz ego klocek może mieć jeszcze inne dodatkowe elementy, zależne od konstrukcji i zastosowania. Płytki nośne są wykonane ze stali i zazwyczaj zabezpieczone przed korozją proszkową farbą epoksydową. Od wykonania i pokrycia takiej płytki zależy m. in. hałaśliwość pracy hamulca. Zależnie od wymaganego wygłuszenia, stosowane są, czasami łącznie, następujące rozwiązania ograniczające głośność pracy:
- malowanie farbą proszkową
- pokrycie gumą płytki nośnej
- nakładka gumowa
- nakładka z włókna szklanego pokryta gumą
- ścięcia (fazy) krawędzi okładziny

Ścięcie krawędzi okładziny ciernej powoduje zmniejszenie hałasu przy hamowaniu i dodatkowo ułatwia ułożenie (dotarcie się) nowych klocków do powierzchni tarczy. Najnowszą tendencją w budowie klocków hamulcowych jest zastosowanie warstwy pośredniej pomiędzy płytką nośną a materiałem ciernym. Służy ona do dodatkowego wytłumienia drgań (pisków) klocka oraz do polepszenia połączenia pomiędzy płytką i okładziną.

W konstrukcji okładziny ciernej stosuje się również rowki służące do odprowadzania wody z powierzchni tarcz hamulcowych, co zapobiega aquaplaningowi klocka hamulcowego. Nie są one jednakże wymagane we wszystkich pojazdach, nie potrzeba ich gdy tarcze są perforowane lub rowkowane.

W wielu klockach hamulcowych stosowane są czujniki zużycia, zamykające obwód elektryczny przy zetknięciu się z tarczą hamulcową, gdy grubość okładziny ciernej wyniesie mniej niż 3,5 mm. Powodują one zaświecenie lampki kontrolnej informującej kierowcę o konieczności wymiany klocków. Inny sposób informacji o nadmiernym zużyciu klocka to umieszczenie w nim blaszki, która zetknie się z tarczą po określonym zmniejszeniu grubości okładziny i będzie hałasować dotykając do tarczy.

Zużyte klocki i tarcze hamulcowe lub szczęki i bębny hamulcowe w jednym kole powodują konieczność wymiany tych elementów przy obu kołach tej samej osi, aby zapewnić równomierne zużywanie się i rozkład siły hamowania.
Kompetentny dostawca klocków i szczęk hamulcowych wyposażać powinien komplety klocków (szczęk) w odpowiednie dodatkowe elementy montażowe. Mogą to być sprężyny, zaciski, jednorazowe śruby, wskaźniki zużycia lub kołki i trzpienie mocujące. Rodzaj tych elementów zależy od konkretnego rozwiązania hamulca, ale mechanik montujący części powinien mieć na uwadze, że jeżeli dostarczono takie detale, to należy zamontować te nowe. Stare, nawet jeżeli nie są wyraźnie zniszczone, mogą okazać się niesprawne po pewnym okresie użytkowania, na skutek korozji, przegrzania, utraty sprężystości, zmęczenia materiału itp. Czasami może to powodować nierówne zużycie nowych okładzin, ich drgania czy piszczenie.

Klocki nie są jednakowe
Nie mówimy tu o oczywistych różnicach geometrycznych, od których zależy możliwość zamontowania części. Każdy poważny producent komponentów hamulców dostarcza wiele różnych materiałów ciernych, odpowiednich dla rozlicznych zastosowań klocków hamulcowych. Jednym z pierwszych kryteriów doboru materiału ciernego są cieplne warunki pracy hamulca. Problem polega na tym, że współczynnik tarcia okładziny ciernej we współpracy z tarczą zmienia się zależnie od temperatury występującej w tym miejscu. Ogólna zasada jest taka, że materiały cierne generujące wysoki (a więc sprzyjający skutecznemu hamowaniu) współczynnik tarcia w niskich temperaturach, charakteryzują się spadkiem tego współczynnika wraz ze wzrostem temperatury. A pamiętajmy, że rozrzut tych temperatur nawet w delikatnej eksploatacji samochodu rozciąga się od temperatur ujemnych (auto po postoju w zimie) do rzędu 600 st. C. (po powtarzającym się mocnym hamowaniu).

Z kolei okładziny odporne mechanicznie na bardzo wysokie temperatury i utrzymujące stabilnie współczynnik tarcia wraz z ich wzrostem nawet powyżej 600 st. C., zazwyczaj w niskich temperaturach charakteryzują się wyraźnie niższym współczynnikiem. W rezultacie prawie zawsze producenci muszą przyjąć pewien kompromis, czy okładziny cierne mają się zachowywać prawidłowo w niskich temperaturach (samochody użytkowane standardowo, lekkie pojazdy), czy w wysokich (pojazdy ciężkie, użytkowane dynamicznie, sportowo). Ponieważ od przeciętnych kierowców nie można oczekiwać "dogrzewania" hamulców na początku jazdy, zwykłe samochody wyposażane są w okładziny wykazujące się mniejszą odpornością cieplną niż okładziny np. dla samochodów sportowych i wyczynowych.

Kolejny problem jest taki, że materiał cierny o dużym współczynniku tarcia zwykle wykazuje się niższą trwałością, a więc konieczny jest w tym względzie kolejny kompromis. Wyjątkowe są pod tym względem niektóre rodzaje okładzin wyczynowych, o bardzo dobrych własnościach także w wysokich temperaturach (np. dzięki dodatkowi do materiału ciernego znacznej ilości metali), ale mające z założenia niewielką trwałość.

Jeszcze jednym problemem przy konfigurowaniu hamulca tarczowego jest to, że dla dobrego efektu hamowania w różnych warunkach oraz dla akceptowalnej trwałości okładzin i tarcz, konieczne jest precyzyjnie dobranie materiału ciernego okładziny do konkretnego materiału tarczy. Nawet gdy tarcza jest standardowa, żeliwna, to jej własności i współpraca z okładziną cierną mogą się różnić w zależności od szczegółowych parametrów materiału. Gdy tarcze wykonane są z innych materiałów niż standardowe, takie zależności są oczywiste.

Różne wymagania wobec materiału okładzin ciernych wynikają także z ich konkretnego zastosowania. Na przykład klocki przeznaczone w jednym samochodzie do hamowania osi przedniej i tylnej, powinny mieć inne parametry materiału ciernego. Przyczyną jest dążenie do innej reakcji na wzrost nacisku. Oczywistym jest, że siła tarcia rośnie wraz ze wzrostem siły docisku do tarczy, ale okładziny z przodu powinny zwiększać siłę tarcia bardziej niż proporcjonalnie do nacisku (a więc współczynnik tarcia powinien rosnąć wraz ze wzrostem nacisku), a te z tyłu mniej niż proporcjonalnie do nacisku. Takie rozwiązanie wspomaga prawidłowy rozkład sił hamowania samochodu, przy różnej jego intensywności.

Powyższe uwagi przekonują, choć klocek hamulcowy może się wydawać bardzo prostym elementem, ważne jest by stosować te części pochodzące od uznanych, doświadczonych producentów, którzy prowadzą w tym względzie od dawna zaawansowane badania. Natomiast unikać należy klocków (i tarcz) od przypadkowych i wyjątkowo tanich producentów, szczególnie podróbek.

Klocek chroni płyn przed przegrzaniem
Do wymiany klocków hamulcowych przystępujemy przede wszystkim wtedy, gdy grubość ich okładzin ciernych spada poniżej pewnej granicy, wyznaczonej np. głębokością rowka kontrolnego albo działaniem czujnika zużycia, o którym pisaliśmy wyżej. Należy pamiętać, że okładziny klocków w hamulcach jednej osi bardzo rzadko zużywają się równomiernie i jednakowo w każdym punkcie. Dlatego ewentualne kontrole należy przeprowadzać dokładnie, sprawdzając okładziny obu kół jednej osi, a także raczej nie poprzestając na kontroli wzrokowej z zewnątrz.

Do wymiany należy przystąpić bezwarunkowo jeżeli nawet tylko jedna okładzina w jednym miejscu zbliża się do granicznej grubości. Wymiana zalecana jest zresztą nawet profilaktycznie, gdy okładziny wydają się "jeszcze dość dobre". Jest to szczególnie ważne w przednich hamulcach tarczowych, dla dla których względnie normalna jest temperatura tarczy na poziomie “wiśniowego żaru”. W takich przypadkach materiał cierny klocka hamulcowego jest istotną izolacją cieplną między tarczą a cylinderkiem hamulcowym, w którym znajduje się płyn hydrauliczny. Ów płyn powyżej pewnej temperatury zaczyna wrzeć, a bąble pary są ściśliwe. W efekcie przejściowo tracimy hamulce i może ich zabraknąć właśnie podczas tego jednego, bardzo potrzebnego hamowania. Zatem odpowiednia izolacja cieplna okładziny i taczy od cylinderka hamulcowego z płynem okaże się potrzebna przy np. hamowaniu awaryjnym, które może się nam zdarzyć każdego dnia.

Oczywiste jest, że klocki hamulcowe i ewentualnie tarcze wymieniamy kompletami dla jednej osi, aby zapewnić równomierne zużywanie się i rozkład sił hamowania.

**

Wszystko czego potrzebujesz z tego tematu znajdziesz tutaj

**

;

od 12 lat
Wideo

Stop agresji drogowej. Film policji ze Starogardu Gdańskiego

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na rzeszow.naszemiasto.pl Nasze Miasto