Immunolog ze szpitala Biziela w Bydgoszczy: - Wiosna to trudny czas dla alergików

Wiosna to trudny czas dla alergików, co im głównie dolega?
Zaczynają kichać, mają wodnisty wyciek z nosa, swędzi ich nos i oczy. Puchną powieki, czasem swędzi skóra… Do objawów może dołączyć także stan podgorączkowy lub gorączka, stąd alergiczny nieżyt nosa jest również określany jako "gorączka sienna". Objawy te są przyczyną pogorszenia naszej koncentracji, a to może się przekładać na efekty w nauce czy w pracy.

Co nas teraz uczula?
Teraz bardzo aktywna jest leszczyna i olcha. To pyłki tych drzew obecnie mocno nas uczulają. Niedługo dołączy do nich brzoza. Warto, nie tylko wiosną, zaglądać do serwisów dla alergików. Choćby na stronę http://www.alergen.info.pl, gdzie można znaleźć nie tylko informacje o tym, co obecnie pyli, ale też praktyczne rady dla alergików, charakterystykę poszczególnych alergenów czy informacje o diagnostyce i leczeniu alergii. Nie bez znaczenia– szczególnie wiosną, pozostaje obecność w atmosferze cząsteczek paliw pojazdów mechanicznych. Ich wielkość to mniej niż 1 milimikron, stąd łatwo dostają się do naszych dróg oddechowych. Cząsteczki te, absorbowane przez pyłki roślin łatwo przenikają przez błonę śluzową nosa oraz penetrują dolne drogi oddechowe. Spaliny nie tylko zaostrzają objawy istniejących już chorób alergicznych, ale przyczyniają się też do rozwoju tych nowych. Dlatego mieszkańcy miast coraz częściej zapadają na pyłkowicę.

To jak alergicy powinni przygotować się do sezonu pylenia?
Już dwa tygodnie przed planowanym sezonem pylenia, alergik powinien zacząć stosować dostępne donosowe leki przeciwzapalnie, czyli glikokortykosteroidy. Wbrew panującej opinii są bardzo bezpieczne. Przy prawidłowym dawkowaniu, nie przenikają wcale do układu krwionośnego lub w bardzo minimalnym stężeniu, tym samym nie powodują objawów ogólnoustrojowych. Bardzo dobrym rozwiązaniem są nowe preparaty donosowe, które stanowią połączenie leków przeciwzapalnych z antyhistaminowymi. Jeżeli chodzi o leki doustne, mamy obecnie szeroki wachlarz tych antyhistaminowych, w syropie lub w tabletkach.

Jak je stosować?
Pamiętajmy, że niektóre leki powinny być stosowane na czczo, pół godziny przed lub dwie godziny po posiłku, bo pokarm zmniejsza ich biodostępność. Jeżeli objawów nie udaje się opanować za pomocą leków, warto pomyśleć o immunoterapii, którą przeprowadza alergolog. Obecnie - oprócz preparatów podskórnych, stosujemy również te podjęzykowe. Ta immunoterapia podjęzykowa, po początkowych wizytach u specjalisty może być kontynuowana w domu. W ogóle, w przypadku immunoterapii wymagany jest minimum 3-letni okres leczenia. Dostępne są również spraye do nosa, które blokują wnikanie alergenów. Mogą one także wnikać przez jamę ustną, dlatego nie zapominajmy o maseczkach, gdy planujemy pobyt w miejscu o dużym stężeniu alergenów. Dostępne są również preparaty, które niszczą źródła tych alergenów- choćby na roztocza kurzu domowego, którymi spryskujemy zasłony, dywany czy materace do spania.

A jak ktoś nie ma alergii zdiagnozowanej, ale ją u siebie podejrzewa to co powinien zrobić?
Podstawą rozpoznania alergii jest wywiad lekarski. Natomiast, aby ją potwierdzić albo wykluczyć wykonuje się najczęściej testy skórne. Są proste, a ryzyko wystąpienia anafilaksji jest bardzo niskie. Są wykonywane na wewnętrznej powierzchni przedramion, około 5 cm od nadgarstka i około 3 cm od dołu łokciowego. Najpierw, na tę powierzchnię nakrapla się alergeny, następnie – w miejscu nakroplenia, nakłuwa się naskórek, tak aby umożliwić kontakt alergenu z powierzchnią skóry właściwej. Następnie usuwa się nadmiar alergenu, a pacjent czeka na wynik testów. Odczyt następuje po 15 minutach, za pomocą linijki mierzona jest średnica - powstałego w miejscu nakłucia, bąbla. Jeśli wynosi ona 3 mm lub więcej, to mamy do czynienia z alergią. Testy alergiczne można wykonać z alergenami pyłków roślin, zwierząt, roztoczy kurzu domowego oraz alergenami pokarmowymi.

Na ile testy te są wiarygodne?
Tak jak wszystkie inne metody diagnostyczne, również wynik testów skórnych może być obarczony błędem. Pamiętajmy, że przebyte infekcje, w tym bakteryjne i wirusowe mają wpływ na stan odporności organizmu, dlatego testy należy odroczyć o 2-3 tygodnie, po wyleczeniu infekcji. Podkreśla się również znaczenie diety. W dniu badania należy wyłączyć z niej pokarmy zawierające duże ilości histaminy lub powodujące jej uwolnienie, czyli na przykład pomidory, czekoladę, kapustę, ogórki kiszone, tuńczyka, szpinak czy kiełbasę. Na wynik testu wpływają również leki przyjmowane przez pacjenta - zarówno systemowo, jak i miejscowo, takie jak antyhistaminowe, przeciwdepresyjne oraz przeciwzapalne. I pamiętajmy, że w przypadku uczulenia na pyłki roślin testów nie powinno się wykonywać w sezonie pylenia. Kolejnym krokiem diagnostycznym jest oznaczenie we krwi, stężenia IgE całkowitego oraz swoistych IgE dla konkretnych alergenów. IgE jest przeciwciałem skierowanym głównie przeciw alergenom i może być oznaczane również u małych dzieci. W odróżnieniu od testów skórnych, które wykonuje się dopiero po 3 roku życia.

Nieleczona alergia jest groźna…
Zgadza się. U alergików, którzy nie stosują leków, może rozwinąć się astma oskrzelowa. Dochodzi do przerostu błony śluzowej nosa i zatok, czasem do powstawania polipów. U takich chorych występuje zwiększone ryzyko zapalenia zatok i przejścia tego zapalenia w formę przewlekłą.