Kameroffon 2010: Jak nakręcić film - porady reżysera

Ostatnim filmem Andrzeja Czuldy jest "Nakropolis. Łódzkie Trójprzymierze cieni", który opowiada o Starym Cmentarzu przy ulicy Ogrodowej. Pomysł nakręcenia go zrodził się przypadkiem, pod wpływem książki Jana Dominikowskiego o cmentarzu i Łodzi wielkoprzemysłowej, którą reżyser zakupił na Starym Cmentarzu. - Po przeczytaniu stwierdziłem, że to jest materiał na film. Nikt nie zrobił filmu o cmentarzu, każdy woli o pubach, bo tam jest weselej. No i drążyłem temat, aż dopięliśmy swego - opowiada. Film czekał na swoją realizację dwa lata (w tym czasie pozyskiwani byli sponsorzy). Nakręcenie go zajęło zaś jedynie 11 dni.

Przy wyborze tematu pomyśl o widzu

"Nekropolis..." trwa blisko godzinę, przed Wami natomiast zadanie nakręcenia trzyminutowego filmu. - W gruncie rzeczy tematy są wszędzie wokół nas - zapewnia pan Andrzej. - Trzeba jednak wiedzieć, czy dany temat będzie interesujący również dla innych, a nie tylko dla nas - podkreśla. Szukając tematu miejmy więc na uwadze widza.

Usystematyzowana koncepcja - od chęci do filmowania

Oto kilka punktów, według których powinno się pracować nad filmem:

1. znalezienie tematu
2. bardzo dokładne zapoznanie się z tematem i wszystkim, co jego dotyczy
3. napisanie noweli lub szkicu scenariusza
4. dokumentacja - warto poznać bohaterów, porozmawiać, odwiedzić miejsca gdzie ewentualnie realizowany będzie film
5. scenariusz - im dokładniejszy, tym łatwiejsza praca na planie
6. precyzyjny scenopis - opracowywany na podstawie scenariusza techniczny plan realizacji filmu, zawierający szczegółowy opis kolejnych scen, scenografii oraz ujęć kamery. To podstawowa część filmu, na podstawie której jest opracowany.

Odpowiednia formuła: dokument, reportaż, fabuła

Oczywiście, każdy z wymienionych gatunków kieruje się podobnymi ale zupełnie odmiennymi regułami. Dokument często może być zapisem sytuacji dziejącej się tu i teraz. Dokument może być o czymś, co zdarzyło się kiedyś - wtedy trzeba znaleźć taką atrakcyjną formułę przekazu, by zaciekawiony widz nie odszedł od ekranu.

Reportaż jest to krótsza forma bardziej zbliżona do bardzo rozwiniętego news'a, gdzie główny nacisk kładzie się na przedstawieniu zagadnienia, bez posługiwania się środkami czysto filmowymi np. inscenizacje.

Fabuła musi mieć inną konstrukcję. Przede wszystkim musi być ciekawa, zgrabnie i interesująco opowiedziana. Musi być wprowadzenie, zawiązanie akcji, akcja, punkt kulminacyjny - punkt zwrotny - zakończenie i finał.

- To są bardzo ogólne, podstawowe opisy. Nie jestem w stanie opowiedzieć w kilkunastu zdaniach o całych konstrukcjach, skoro studiuje się to cztery lata. U mnie na półce stoją cztery opasłe tomy z wiedzą odnośnie zasad filmowania - mówi pan Andrzej.

PS. Przy naszym filmie "komórkowym" podstawy powinny wystarczyć.

Podstawowe plany filmowe

Plan totalny Plan totalny ma za zadanie pokazać miejsce, w którym rozgrywa się akcja. Kręcony jest z większej odległości, by widz mógł dobrze zorientować się, gdzie znajdują się bohaterzy. Przy kręceniu tego planu warto użyć statywu, abyuniknąć rozpraszających widza efektów . Plany totalne wprowadzają widza w miejsce akcji, w związku z czym ujęcia powinny być wystarczająco długie, by widz mógł przyjrzeć się okolicy.  Do takich ujęć można też używać panoram, zwłaszcza kiedy odsłaniają coś nowego albo obejmują bardzo szeroki horyzont.
Plan ogólny Plan ogólny przybliża widzowi sytuację. Jest kręcony z nieco mniejszej odległości niż plan totalny. Widz informowany jest o położeniu bohaterów, pokazuje ile osób jest obecnych, co robią. Ma za zadanie dokładniej wprowadzić widza w miejsce akcji.  Za każdym razem, gdy zmieniamy miejsce akcji, dobrze jest przedstawić bohaterów w planie ogólnym, tak by orientowali się odnośnie miejsca i nie musieli tego zgadywać (chyba,że taki jest scenariusz).
Plan pełny Jest to plan w pewnym sensie naturalny. Pozwala rozpoznać postać, zidentyfikować czynności przez nią wykonywane. Zapewnia też czytelność tła, umożliwia widzowi zapoznanie się z nim. Daje to widzowi możliwość zdobycia wiedzy na temat postaci dzięki jej zachowaniu w środowisku w którym się znajduje. Stosowany jest w sztuce filmowej rzadko, zazwyczaj jako plan przejściowy pomiędzy planem ogólnym a planami bliższymi. Niekiedy używany jest w zastępstwie planu ogólnego.
Plan amerykański Plan amerykański, czyli kadrowanie od kolan wzwyż.  To pierwszy plan, który przenosi uwagę widza na bohaterów. Dobrze go stosować, kiedy chcemy przybliżyć relację widza z bohaterami, jednocześnie pokazując, co bohaterowie robią i w jakich relacjach są w stosunku do siebie. Ten plan jest dość często stosowany, nadaje się do filmowanie aktorów rozmawiających. Dokładnie odpowiada naszej percepcji, kiedy żaden szczegół nie jest podkreślony - nasz wzrok naturalnie skłania się ku twarzy.
Plan średni Plan średni to plan przejściowy. Postaci filmowane są od pasa w górę. W kadrze wciąż może znaleźć się kilka postaci, jednocześnie widzimy je na tyle blisko, że możemy dostrzec ich gesty czy emocje.
Półzbliżenie Ten plan stosujemy, kiedy chcemy skupić uwagę widza na postaciach, w związku z czym otoczenie w tym planie przestaje być istotne, więc i zauważalne. Filmujemy popiersie bohatera. Półzbliżeniem reżyser wyodrębnia najważniejsze dla akcji osoby, izolując je od reszty otoczenia.
Zbliżenie Zbliżenie koncentruje się na twarzy bohatera, uwidacznia jego stan wewnętrzny, a także szczegóły jego wyglądu (zmarszczki, piegi, blizny). Zbliżenie ma za zadanie pokazać emocje bohatera - strach, pogardę, rozpacz. Kadrujemy wtedy twarz bohatera od gardła do czubka głowy.
Detal Duże zbliżenie rekwizytów, przy pomocy którego możemy podkreślić reakcje fizyczne - np. płacz, nerwowy tik. Jest to duże zbliżenie człowieka, w którym to detal wypełnia kadr. Często stosowany do zwrócenia uwagi widza na jakiś szczegół, który wyjaśnia sytuację np. obrączka na palcu mężczyzny oddającego się flirtowi z obcą kobietą.

Po filmowaniu przyszedł czas na...montaż
Samo nakręcenie scen, to rzecz jasna nie koniec pracy przy filmie. - Film jest to sprawnie opowiedziana historia, ze świetnymi dopracowanym zdjęciami, ciekawym słowem i świetną muzyką. Potem wypieszczony stylistycznie w labolatorium - mówi Czulda. Montaż, to nadanie naszemu dziełu kształtu, odpowiedniego wydźwięku. Niezbędne połączenie powstałych wcześniej scen przy pomocy stworzonego do tego programu.

Pomożemy Wam zmontować film dedykowany na konkurs "KamerOFFon 2010"

Jeśli planujecie nakręcić swój pierwszy film i nie macie wprawy w montażu, z przyjemnością posłużymy Wam radą oraz pomocą.  Wystarczy, że zgłosicie się do nas wysyłając uprzednio maila wpisując w jego treści: "Kameroffon 2010 montaż". Wtedy dostosujemy odpowiedni termin i zaprosimy Cię do naszej redakcji z nagranymi przez Ciebie scenkami i pomożemy w złożeniu filmu. Dodatkowym plusem jest to, że będziesz mógł od razu zostawić go u nas, w celu zgłoszenia go do konkursu.

Na maile czekamy pod adresem: [email protected]

>>Szczegóły konkursu KamerOFFon znajdziecie TUTAJ<<

Czytaj także:
- Nakręć wideo i weź udział w Kameroffonie - propozycje wydarzeń na najbliższy weekend
- Zobacz, jakie nagrody czekają dla autorów najlepszych filmów nakręconych komórką