Kujawsko-Pomorskie. Te wspaniałe i... zrujnowane zamki krzyżackie mamy w regionie [zdjęcia]

Pierwsze murowane zamki na naszych ziemiach zaczęli budować sprowadzeni przez Konrada Mazowieckiego na ziemię chełmińską rycerze zakonu krzyżackiego. Od lat 30. XIII stulecia dla swych potrzeba adaptowali zdobyte na pogańskich Prusach warowne grody ziemno-drewniane, ale te nie spełniały ich wymagań i na przełomie XIII i XIV wieku zaczęli je zastępować znacznie solidniejszymi murowanymi warowniami.

Najstarsze miały nieregularną formę, bowiem dostosowywane były do zastanego terenu, zawsze mającego cechy obronne (wzgórze w pobliżu wody), co przyspieszało budowę. Tak jednak było tylko w pierwszym etapie zasiedlania zdobytych na Prusach ziem, później wypracowano model zamku konwentualnego, czyli warowni wznoszonej według podobnych schematów na planie kwadratu lub prostokąta, pełniącej poza obronną także rolę siedziby konwentu, klasztoru. Powielanie takich wzorów znów przyspieszyło budowę zamków. Przy czym, trzeba jasno powiedzieć, że także te wznoszone na nieregularnym planie mogły pełnić rolę zamków – klasztorów.

Do tych najstarszych, budowanych jeszcze na nieregularnym planie, należały zamki w Chełmnie (Kulm), Toruniu (Thorn), Bierzgłowie (Birgelau), Starogrodzie (Althausen Hohe), Grudziądzu (Graudenz), Pokrzywnie (Engelsburg), Rogóźnie (Roggenhausen), Unisławiu (Unislau), po którym nie ma śladu. Na terenie państwa zakonnego były też zamki biskupie, jak w Papowie Biskupim czy Wąbrzeźnie.

Zamki w naszym regionie popadły w ruinę zasadniczo w XVII wieku podczas potopu szwedzkiego. Szwedzi rabowali wyposażenie polskich już zamków i systemowo wysadzali je w powietrze lub palili.

Zobacz zdjęcia zamków w naszym regionie w poniższej galerii.

Niektóre, odbudowane, w znaczniej mierze ocalały, po innych została tylko „kupa kamieni” lub tylko piwnice, nad którymi zbudowano inne obiekty. Kilka zamków i mniejszych strażnic zupełnie znikło z powierzchni ziemi, bowiem zostały doszczętnie rozebrane (np. w Unisławiu, Łasinie, Pniu).