List otwarty w sprawie kandydowania Bydgoszczy do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury

Ze smutkiem i zdziwieniem przyjęliśmy wiadomość, ogłoszoną w dniu 1 kwietnia za pośrednictwem mediów, o kandydowaniu Bydgoszczy do Tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku.

Ów smutek wynika z kilku czynników, na które chcielibyśmy zwrócić Panów Prezydentów uwagę.

W roku 2007 Prezydent Miasta Bydgoszczy, tak jak prezydenci innych dużych miast naszego regionu, złożył swój podpis na porozumieniu w sprawie kandydowania Torunia do tego zaszczytnego tytułu. Dokument ten dotyczy wzajemnej pomocy miast w uzyskaniu miana ESK przez Toruń. Do tej pory, o ile nam wiadomo, Pan Prezydent porozumienia tego formalnie nie wypowiedział.

Najważniejszym hasłem, które miało być wpisane do aplikacji konkursowej, było „Porozumienie przez kulturę”. Poza porozumieniem w wymiarze uniwersalnym i europejskim, chodziło nam także o porozumienie w wymiarze lokalnym – Torunia z Bydgoszczą. Byliśmy przekonani, że tylko kultura może stanowić spoiwo między społecznościami Torunia i Bydgoszczy. Sądziliśmy, że jedynie kultura stanowić może lekarstwo na podsycane w innych sferach życia separatyzmy i wzajemną niechęć. Decyzja władz Bydgoszczy o przystąpieniu do konkursu może – co stwierdzamy z ubolewaniem – tę niechęć wzmocnić.

Efektem decyzji władz Bydgoszczy były kroki podjęte przez naszych aktywnych i twórczych kolegów – członków Rady Programowej pochodzących z miasta nad Brdą. Ze smutkiem przyjęliśmy wiadomość o rezygnacji panów Pawła Łysaka i Aleksandra Jankowskiego z uczestnictwa w pracach Rady. Rozumiemy, że jako bydgoszczanie nie mieli innego wyjścia.

Nasza dwumiesięczna współpraca w ramach zespołu – uważamy bowiem, że udało nam się stworzyć prawdziwy zespół – utwierdza nas w przekonaniu, że kultura jest faktycznie tą płaszczyzną, na której w sposób najbardziej efektywny można budować naszą wspólną przyszłość w ramach bydgosko-toruńskiej aglomeracji.

Jako toruńsko-bydgoski zespół uznaliśmy, że koncepcja opierająca się na metaforyce Gwiazdy Podwójnej, wyraźnie i jednoznacznie wskazywała na współpracę między Toruniem a Bydgoszczą. Dawała ona możliwość pełnego uwzględnienia aspiracji bydgoszczan i bydgoskich twórców. Gorąco chcieliśmy ich zaprosić do współtworzenia programu obchodów roku jubileuszowego. Mając świadomość znaczenia równoprawnej współpracy, nie chcieliśmy wykorzystywać bydgoskich imprez kulturalnych, tudzież ujmować w naszej aplikacji infrastruktury kulturalnej Bydgoszczy tylko po to, aby zyskać dodatkowe punkty.

Chcemy zaznaczyć, że chociaż interes Bydgoszczy od początku pracy nad aplikacją był dla nas ogromnie ważny, koncepcja Gwiazdy Podwójnej wskazywała przede wszystkim na wymiar regionalny projektu jako jego siłę. Tytuł dla Torunia oznaczałby tym samym nie tylko korzyści dla Bydgoszczy, ale też korzyści dla Włocławka, Inowrocławia czy Grudziądza. Wszyscy oczywiście zdawaliśmy sobie sprawę, że sukces w konkursie i – w jego efekcie – integracja całego regionu zależeć będą w największym stopniu od owocnej współpracy Torunia z Bydgoszczą. Do konkursu może co prawda startować jedno miasto, ale dzięki desygnowaniu do tytułu może odrodzić się cały region.

Jesteśmy głęboko przekonani, że tylko razem, współpracując, mamy szanse w walce o tytuł ESK. Upewnia nas w tym nasza ponad dwumiesięczna współpraca w Radzie Programowej, która układała się znakomicie.

Kończąc pragniemy raz jeszcze przypomnieć, że u podstaw podpisanego przez prezydentów miast porozumienia w sprawie ESK legło przekonanie, że współpraca regionalna, a zwłaszcza współpraca między Toruniem a Bydgoszczą, jest najwłaściwszą metodą budowania wspólnej, lepszej przyszłości. Wierzymy, że ten duch współpracy jest ciągle aktualny.

Gorąco zatem apelujemy do Panów Prezydentów o porozumienie w tej arcyważnej sprawie. Prosimy – siądźcie razem do stołu, porozmawiajcie o tym, co opłaca się obydwu miastom, a także o tym, co może obydwu miastom zaszkodzić. Pamiętajcie o haśle, które od początku nam przyświecało – „Porozumienie przez kulturę”.

Rada Programowa TORUŃ 2016