Międzynarodowy Aneks FP: "V(F) ICD -10. Transformacje"

Czy da się wypracować spójną wizję niedawnej przeszłości? Dwudziestolecie wolności to przed wszystkim parcelowanie mitu wolności, używanie go do walki politycznej, które pokazuje, że nie ma jednej narracji na temat najnowszej historii.

Dlatego może warto stworzyć narrację alternatywną i spojrzeć na okres transformacji ustrojowej oczyma wykluczonych? Spojrzeć spoza systemu, ironicznie, na ukos, bo tylko wtedy można dostrzec paradoksy wszystkich dostępnych narracji.

Klasyfikacja IC D-10 (International Classification of Diseases) to Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych, umożliwiająca wyszukanie odpowiedniej choroby i odczytanie jej kodu klasyfikacyjnego. Literze F przyporządkowanej do rozdziału V odpowiadają zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (mental and behavioural disorders). Jak można wyczytać na stronach Ministerstwa Zdrowia, klasyfikacja stanowi bardzo bogate źródło istotnej wiedzy o częstości występowania poszczególnych patologii oraz zmianach rodzajów patologii wraz z upływem czasu. Jest absolutnie niezbędna w pracy każdej jednostki zobowiązanej do składania sprawozdań statystycznych oraz raportów dla Zarządów Województw i Kas Chorych.

LESIU:
Kiedy straciłem wzrok i słuch, pachniało wilgocią. Zapach szafy. I ubrań w szafie. Starych. I linoleum. I ceraty. Ceraty na stole.
Deszcz. Był deszcz też. Wtedy deszcz, coś z tym deszczem było. Ogólnie robiło się go coraz więcej. I coraz zimniej też. Ale mrozów nie było. Niewielkie mrozy najwyżej. Ogólnie zimniej. Średnio zimniej. Średnio, jeśli wziąć całość i porównać. Tak mi się wydaje. Ogólnie jakby się wszystko wyrównało. Nie całkiem, ale jakby się wyrównywało. No było trochę gorąco. Było trochę upału.
Much jest mniej. Kiedyś ich było więcej. Przez te ostatnie lata poznikały jakby. Zresztą nie wiem. Może tu. Może tu tak jest. A gdzie indziej nie. Kiedy lata mucha, czuć takie leciutkie drżenie w powietrzu. To inne drżenie niż to z ulicy. Tego z ulicy więcej coraz więcej. Coraz więcej zapachów z ulicy, mówię o autach.
Potem dużo padało, dużo padało. Potem przestało. I znów było ciepło. I znów zimno. I znów ciepło. Zmienił się zapach kiełbasy. Jakby się trochę stracił. I inne zapachy też się potraciły. Poznikały takie zapachy jak: ceraty zapach, wody toaletowej zapach, skórzany taki zapach saszetki, był taki, spotykało się. Zapach kotów. Mniej jest kotów. Mniej jest kotów i much. I psów takich pachnących psami, co się wytarzały też jest mniej. I wódki. Zapach wódki, zapach papierosów. Też jest mniej. I zapach takiej smoły, co się ją leje na asfalt, jak jest dziurawy asfalt. To zniknęło całkiem. Nie ma. Nie ma, coraz więcej nie ma. Wszystko się tak wyrównuje i coraz więcej nie ma. Za to są nowe. Banany. Jest zapach bananów. Bananów i aut.
Komputer. Jest komputer. Zjawił się komputer. Komputer jest dla mnie interesujący. On nie ma zapachu. Jest trochę lampą, trochę rakietą kosmiczną. Tak sobie wyobrażam. Lubię na nim pisać. Potem ktoś mi to przeczyta, co napisałem, a ja tego nie usłyszę. Co drugie, trzecie jakieś słowo. Bo wszystko się pozapadało. Zapada się. Jak teraz zacząłem znów słyszeć, to tak jakby było pełno dziur, jakby się przez ten czas porobiło. Ludzie śpiewają, chodzą, odjeżdżają.
Deszcz. Deszcz jest.
I coraz zimniej. Ale bez mrozów. Bez jakichś szczególnych mrozów. Wszystko się wyrównuje i robią się dziury. I jak lata mucha, teraz już rzadko, bardzo rzadko, to słychać takie drżenie, jak dzbanuszki w kredensie drżą, ale potłuczone.
Jest ciemno. A ja nie śpię. I słyszę nad ranem, kiedy już już ma być świt, około czwartej czterdzieści pięć, Niemców, skradających się. Nie mogę otwierać oczu, nie mogę się ruszać, i ominą mnie, wiem. Wyobrażam sobie, że wchodzę do takiej małej jamy pod ziemią. Nie ma żadnych okien i nikt nie wie, że tu jestem, więc jest bezpieczeństwo pod warunkiem jednak, że nie będę się ruszał, nawet powieką, niczym, bo wtedy usłyszą. W ciszy słyszę ich kroki i odbezpieczanie broni, warkot motocykli, dywizje zmechanizowane, dywizje pancerne, plaga gąsienic i pomruk luftwaffe rosnący, rosnący. Słyszę ich, jak maszerują. Gestapo w czarnych strojach, z trupimi czaszkami rozwija drut kolczasty, którym otacza domy, szkoły, przedszkola, boiska, place zabaw, park, kino, lodziarnię, wszystkie klatki schodowe i wszystkie mieszkania. Moi przyjaciele, moi koledzy, znajomi, Marusia i Lidka, i nauczyciele zostają wzięci w łapance, na brezentową ciężarówkę i wywiezieni w las. Seria z karabinu i nigdy już się nie odezwie nikt. Niemcy opanowali wszystko z wyjątkiem mojej jamki. Trzy lata po rozpoczęciu wojny przysłali łączniczkę, która skłoniła mnie do poddania się, powiedziała, że nikt z nich mnie nie tknie, jako że ocalałem i byłem chroniony.
Wypuścili mamę. Miasto jest puste. Ludzie pochowani. Niemcy powoli wycofują się, ale w ciszy, jak gdyby się bali. Przywrócili łączność. W ciemności, pierwszy sekretarz, Edward Gierek, nadaje komunikaty, żeby przygotować miasto do wyścigu. Warszawa zniszczona, ale miliony rąk są w drodze. Na prowadzenie wysuwa się Ryszard Szurkowski, który oddalił się od peletonu na wiele, wiele kilometrów.
Nikt mnie nie dogoni.

ARTUR PAŁYGA
Zadebiutował opowiadaniem opublikowanym w Na Przełaj. Pierwszą jego książką był zbiór reportaży z Białorusi Kołchoz imienia Adama Mickiewicza. Jest laureatem wielu nagród literackich i dziennikarskich. Współpracuje z Tygodnikiem Powszechnym, Rzeczpospolitą i Dużym Formatem – magazynem Gazety Wyborczej. W 2006 r. wygrał konkurs ogłoszony przez Teatr Polski w Bielsku-Białej – jego sztuka Testament Teodora Sixta jest grana na deskach tego teatru, a w 2007 r. została zakwalifikowana do finału Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Współpracuje z lubelską Sceną Prapremier InVitro.
Autor sztuk m.in.: Nic co ludzkie (Scena Prapremier InVitro), Żyd (Teatr Polski w Bielsku-Białej), Wodzirej. Koszalin Kulturkamp (Bałtycki Teatr Dramatyczny w Koszalinie), Hamlet’44 (dziedziniec Muzeum Powstania Warszawskiego), Turyści (Teatr Polski Bydgoszcz), Wszystkie rodzaje śmierci (Teatr Łaźnia Nowa Kraków), Ostatni taki ojciec (Scena Prapremier InVitro).

reżyseria
PAWEŁ ŁYSAK
Ukończył Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, University of Toronto oraz Wydział Reżyserii Dramatu warszawskiej PWST. W 1998 r. wraz z Pawłem Wodzińskim założył „towarzystwo teatralne”, a w latach 2000-2003 wspólnie kierowali Teatrem Polskim w Poznaniu. Od 2005, przez rok był wiceprezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia Teatrów COMET (Cooperation of Middle and East European Theatres). Jako reżyser debiutował spektaklem Roberto Zucco Bernarda M. Koltesa (1992). Pracował w Teatrze im. Osterwy w Lublinie, gdzie zrobił m.in. Antygonę w Nowym Jorku Janusza Głowackiego (1993), Wiśniowy sad A. Czechowa (1997), Krzesła E. Ionesco (1998). Poza tym, zrealizował m.in. Bachantki Eurypidesa (Teatr im. A. Mickiewicza, Częstochowa, 1995), Sędziowie Stanisława Wyspiańskiego (Teatr Polski, Warszawa, 1998). W ramach towarzystwa teatralnego zrealizował Shopping and Fucking Marka Ravenhilla (Teatr Rozmaitości, Warszawa, 1998), Ogień w głowie Mariusa von Mayenburga(1999). W czasach dyrekcji poznańskiej przygotował m.in. Noc Helvera oraz Helmucika Ingmara Villqista, Księcia niezłomnego Juliusza Słowackiego, Freiheit-Wolność wg Leona Kruczkowskiego, Terroryzm braci Presniakow. W 2005 r. zrealizował Iwanowa Antoniego Czechowa w Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi, a trzy lata później Sen Nocy Letniej Wiliama Szekspira. W 2008 r. wyreżyserował nagradzaną Sprawę Dantona Stanisławy Przybyszewskiej. Często pracuje w Teatrze Polskiego Radia. Jest tłumaczem – razem z Pawłem Wodzińskim opracowali polskie wersje dramatów M.Ravenhilla i S. Kane. Jest laureatem nagrody Paszport Polityki 2008 „za konsekwentne budowanie ambitnego repertuaru, za łączenie kolejnych premier z dyskusjami i akcjami aktywizującymi widzów, teatr i miasto.”

scenografia
PAWEŁ WODZIŃSKI
Reżyser i scenograf. Ukończył Wydział Aktorski (1989) i Wydział Reżyserii Dramatu (1993) PWST im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Debiutował w Teatrze Dramatycznym w Warszawie przedstawieniem Woyzeck Georga Büchnera w 1992 roku. Na początku swej kariery reżyserował i tworzył scenografię w wielu teatrach polskich, m.in. w Teatrze im. A. Mickiewicza w Częstochowie (Horsztyński, 1994), Teatrze im. J. Osterwy w Lublinie (Zamiana, 1996). W 1998 roku był założycielem i szefem towarzystwa teatralnego – stowarzyszenia powołanego do promocji współczesnej dramaturgii oraz głoszącego ideę teatru społecznie zaangażowanego. W latach 2000 – 2003 Dyrektor Naczelny i Artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu. W latach 2005 – 2007 kurator polskiej ekspozycji narodowej na 11 Praskim Quadriennale, a następnie kurator wystawy Przestrzeń teatru zaangażowanego w Narodowej Galerii Sztuki „Zachęta” w Warszawie (2007). Od 2009 roku dyrektor programowy Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@PORT. Jest reżyserem i autorem scenografii do przedstawień teatralnych, telewizyjnych, a także operowych m.in. Preparaty Ingmara Villqista (Teatr Wybrzeże 2001) Wesele Stanisława Wyspiańskiego (Teatr Wybrzeże 2005, Teatr Śląski w Katowicach 2007), Lucrezia Borgia Gaetano Donizettiego (Teatr Wielki w Łodzi, 2004), Terrordrom Breslau (Teatr Polski we Wrocławiu 2006), Lilla Weneda (Teatr Wybrzeże 2007). Pracował na wielu czołowych polskich scenach: w Teatrze Rozmaitości, Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, Teatrze Polskim we Wrocławiu, Teatrze Wielkim w Łodzi, Teatrze Wielkim
- Operze Narodowej. W Teatrze Polskim w Bydgoszczy wyreżyserował i stworzył scenografię do sztuki Stanisława Wyspiańskiego Powrót Odysa (2007) oraz spektakl Krasiński. Nie-Boska komedia. Instalacja teatralna. (2008) a także przestrzeń i kostiumy do Sprawy Dantona (2008). W Teatrze im. Modrzejewskiej w Legnicy stworzył przedstawienie Polacy umierają wg sztuk Franza Xavera Kroetza (2009) Jest współautorem polskich przekładów angielskich sztuk współczesnych oraz autorem tekstów teoretycznych.

dramaturgia
PAWEŁ SZTARBOWSKI
absolwent Wydziału Filozofii i Socjologii UW, studiował Wiedzę o Teatrze na Akademii Teatralnej w Warszawie, pisze doktorat o najnowszym polskim teatrze w Instytucie Sztuki PAN, autor kilkuset tekstów o teatrze publikowanych m.in. w Notatniku Teatralnym, Dialogu, Didaskaliach, Opcjach, Newsweek Polska, Wprost. Pracuje w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego.

kostiumy
ALEKSANDRA SEMENOWICZ
malarka, scenografka. Na pytanie dlaczego została scenografem odpowiada: jako mała dziewczynka byłam w cyrku. W pewnym momencie clown rzucił we mnie kulą z papieru, która w locie zamieniła się w tęczowy pióropusz – dlatego zostałam scenografem... 

V (F) ICD–10. TRANSFORMACJE

Artur Pałyga

REŻYSERIA Paweł Łysak
DRAMATURGIA Paweł Sztarbowski
SCENOGRAFIA Paweł Wodziński
KOSTIUMY Aleksandra Semenowicz
OPRACOWANIE MUZYCZNE Maciej Szymborski, Sławomir Szudrowicz
RUCH SCENICZNY Maćko Prusak
PROJEKCJE VIDEO Remigiusz Zawadzki
REŻYSERIA ŚWIATŁA Robert Łosicki

WYSTĘPUJĄ

Karolina Adamczyk, Marta Ścisłowicz, Małgorzata Trofimiuk, Michał Czachor, Mirosław Guzowski, Michał Jarmicki (gościnnie), Artur Krajewski

ASYSTENT REŻYSERA Anna Włodarska
INSPICJENT/SUFLER Maja Walden

prapremiera 16 października 2009
w ramach programu After the Fall

W trakcie tegorocznego Międzynarodowego Aneksu Festiwalu Prapremier zostaną zaprezentowane:

• próba czytana: rumuńskiej sztuki „Zidul” Theodory Herghelegiu z Teatrul Toma Caragiu Ploiesti w tłumaczeniu Karoliny Bikont, w reżyserii Andrzeja Bartnikowskiego,

występują Dominika Biernat, Marta Nieradkiewicz, Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski, Mieczysław Franaszek, Roland Nowak, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński

Dramat jest próbą oddania zmian, które dokonały się w społeczeństwie rumuńskim. Zmiany te są przedstawione przez pryzmat ewolucji w teatrze. Przed 1989 r. Teatr dla widzów był azylem. Teraz jest miejscem z definicji niewygodnym, kłopotliwym, wymagającym osobistego stosunku do poruszanych kwestii. Odbiorca zaś nie może uchylać się od odpowiedzi na pytania. Nie ma więc wolności – 20 lat po jej uzyskaniu.

• próba czytana bośniackiej sztuki „Mousefuckers” Almira Imširevića z Sarajewskiego Ratni Teataru w tłumaczeniu Doroty Jovanki-Čirlič w reżyserii Karoliny Maciejaszek.

występują Marta Nieradkiewicz, Anita Sokołowska, Łukasz Gajdzis, Roland Nowak

To dramat napisany dla Teatru Wojny w Sarajewie. Opowiada o traumach wojny, z której nawet po 10 latach nie można się wyleczyć. O różnicach, które dzielą Serbów I Bośniaków powodując, że wojna się nie skończyła.

• mołdawski spektakl z METT (Mobile European Trailer Theatre) „Antidot” Nicolety Esinencu

reżyseria Nicoleta Esinencu
występują: Rodica Oanta, Valeriu Pahomi, Veaceslav Sambris, Doriana Talmazan

• instalację teatralną „Kobiety do środka” w reżyserii Łukasza Gajdzisa przygotowaną w ramach projektu edukacyjnego „PO UPADKU/20 LAT WOLNOŚCI”, która przedstawia wydarzenia bydgoskiego marca ’81 – a dokładnie strajk chłopski. Akcja nie jest wierną rekonstrukcją zdarzeń historycznych, ma być raczej próbą podjęcia artystycznej refleksji, przedstawienia tamtych czasów z perspektywy osób młodych

• prelekcje pod hasłem "Tamci. Wzajemne postrzeganie Polaków i Niemców" realizowane we współpracy z Katedrą Filologii Germańskiej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego;

Jakie uczucia towarzyszą nam, kiedy wyruszamy zwiedzać obce kraje? Zabieramy ze sobą: naszą kulturę, nasze uprzedzenia, stereotypy oraz nasze wyobrażenia o życiu i świecie. Przez takie okulary postrzegamy obce kraje i przyporządkowujemy nasze spostrzeżenia.
Czterech niemieckich autorów zostało zaproszonych do Polski, aby przez dwa wieczory czytać ze swoich książek podróżniczych i opowiadać o swoich doświadczeniach życia na obczyźnie.
Jak Ci niemieccy autorzy postrzegają Polskę? Co rzuca im się w oczy, co uważają za warte opisania i zasługującego na uwagę?
Jakie zmiany dokonały się ich zdaniem w stosunkach polsko-niemieckich 20 lat po upadku muru berlińskiego?

Tina Stroheker: Pommes Frites in Gleiwitz (Frytki w Gliwicach)
Michael Zeller: Polnische Augenblicke (Polskie momenty), Lyrik und Prosa
André Hille: Erzähl mir vom Land der Birken (Opowiedz mi o kraju brzóz), Leipzig 2006.
Elke Kraft: Annedore, Leipzig 2008.

• Prezentację performance „PO UPADKU/NOWY ODDECH” przygotowaną we współpracy z bwa (biurem wystaw artystycznych) w Bydgoszczy

Performance w przestrzeni miasta Bydgoszcz – czworo artystów z Litwy, Polski, Czech, UK doda własny, odautorski komentarz do zmian cywilizacyjnych, które zaszły po upadku muru berlińskiego. Przede wszystkim skupią się jednak na tym co może nam się jeszcze przydarzyć w związku z tymi wydarzeniami, a nie na tym, co nas już dotknęło.

• projekcje filmów o m.in.: Rumunii i Serbii – we współpracy z organizatorami Międzynarodowego Festiwalu Reportażu „Camera Obscura”

Zobacz też:

• Znamy werdykt Jury Festiwalu Prapremier
• "Piekarnia": kapitalizm jest "fuj"

Od redakcji: Przypominamy, że każdy z Was może zostać dziennikarzem obywatelskim serwisu MM Moje Miasto! Zachęcamy Was do zamieszczania artykułów oraz zdjęć z ciekawych wydarzeń i imprez. Piszcie też o tym, co Wam się podoba, a co Wam przeszkadza w naszym mieście. Spróbujcie swych sił w roli reporterów obywatelskich MM-ki! Pokażcie innym to, co dzieje się wokół Was. Pokażcie, czym żyje miasto.

**