Praca w domu to też praca

Fundacja MaMa jest pierwszą organizacją w Polsce, która mówi o tym głośno, opierając swoje stanowisko na liczbach bezwzględnych, działających mechanizmach i doskonale funkcjonujących stereotypach. Społeczne badanie listy czynności domowych wykonane przez Fundację MaMa pokazuje, że kobiety wykonują w domu ponad 200 czynności dziennie. Z tego tytułu nie otrzymują ani emerytury, ani ubezpieczenia, ani ubezpieczenia zdrowotnego. Dlatego, pod koniec stycznia, Sylwia Chutnik - prezeska Fundacji MaMa złożyła na ręce posła Marka Balickiego rekomendacje dotyczące nieodpłatnej pracy kobiet w domu, rozpoczynając proces zmian systemowych dotyczące tej sfery życia społeczno-gospodarczego.
Poniżej zamieszczam tekst Sylwii Chutnik, przekazany specjalnie do serwisu Moje Miasto Radzi Rodzicom.

Ekonomiści szacują, że średnia wartość miesięcznej kobiecej pracy domowej wynosi w Polsce tyle, ile średnia pensja krajowa czyli około 2 tysiące miesięcznie.
Gospodynie domowe, niezależnie od tego, czy pracują zawodowo czy nie, wykonują większość czynności na rzecz rodziny.

Mimo tego kobiety wciąż słyszą, że „siedzą w domu”. Nie piorą: piorą za nich pralki. Nie myją naczyń: robią to za nich zmywarki. Tymczasem każda z tych prac podzielona jest na kilkanaście czynności, które trzeba wykonać i o których należy pamiętać. Właśnie tym zajmują się gospodynie domowe. Bez urlopów, bez chorobowego, bez dodatkowych premii. Nawet bez pensji podstawowej. Czas, w którym wychowują nowe pokolenia nie wlicza się do ich emerytury, mimo tego, że opieka nad dziećmi jest pracą na rzecz naszego społeczeństwa.

Mając na uwadze niewiele pozytywnych zmian w sytuacji kobiet i matek w Polsce, Fundacja MaMa przekazała pod koniec stycznia br. parlamentowi rekomendacje dotyczące pracy domowej kobiet – tematu bliskiego każdej kobiecie/matce. Jako organizacja pozarządowa zdajemy sobie sprawę, że zaprezentowane rozwiązania wymagają szerszej strategii i systematycznych zmian ustawowych, które mogą dokonać się w przeciągu kilku lat. Proces zmian jest długotrwały, jednak uważamy, że należy konsekwentnie dążyć do jego realizacji.

Według Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową obciążenie pracą domową na rzecz rodziny jest w Polsce zdecydowanie większe w przypadku kobiet. Dlatego w rekomendacjach skupiamy się głównie na systemowych rozwiązaniach skierowanych do kobiet. Za „pracę domową kobiet” uznajemy pracę na rzecz domu i rodziny, wychowywanie, edukowanie i opiekowanie się dziećmi oraz osobami starszymi. Uważamy, że efekty tej pracy są dobrem publicznym.

Praca domowa kobiet jest w debacie publicznej marginalizowana i spychana na dalszy plan. Z badań społecznych prowadzonych przez Fundację MaMa w 2009 roku („Lista Czynności Domowych”) wynika, że kobiety zmuszone, ale i świadomie decydujące się, na pracę na rzecz rodziny na stanowisku „gospodyni domowej” często są dyskredytowane przez społeczeństwo i otoczenie. Ich praca nie jest brana poważnie, nie idą za nią udogodnienia, a już najmniej prestiż wykonywanych zajęć. Często też same kobiety obniżają rangę wykonywanej pracy domowej. To nieopłacanie i niedocenianie wykonywanej przez kobiety pracy domowej jest wg raportu Fundacji „Zadbać o świat” (2006) jedną z głównych przyczyn takich negatywnych zjawisk jak: przemoc wobec kobiet, zbyt mały udział kobiet w życiu publicznym, ubóstwo.

Ze względu na złożoność tematyki nasze propozycje podzieliłyśmy na kilka ważnych kwestii, takich jak: sprawiedliwość społeczna, ekonomia, edukacja.
Wydawało nam się, że sprawa jest oczywista – ponad milionom kobiet w Polsce, które nie pracują zawodowo, a pracują w domu dzieje się krzywda: ekonomiczna, kulturowa. Tymczasem nasze rekomendacje i samo poruszenie tematu spotkało się z krytyka niektórych osób czy wręcz agresją. No bo jak to: mamy płacić pensje „pani domu”?
Odpowiadamy cierpliwie: nigdy tego nie chciałyśmy i nie ma o tym słowa w naszych rekomendacjach.
Mamy sądzić, że praca w domu, dla osób, które darzy się uczuciem, to praca taka sama jak praca w firmie?
W pewnym sensie tak. Wykonujemy czynności, które mają swoja rynkową wartość (wystarczy korzystać z opiekunki do dziecka lub osoby do sprzątania). I choć pierzemy, odprowadzamy do szkoły na rzecz naszej własnej rodziny, to nie możemy zapominać, ze właśnie PRACUJEMY.
Uważamy, że kobietom wykonującym te czynności należy się odpowiednie traktowanie- poszanowanie ich wkładu nie tylko w rozwój domu, ale i całego społeczeństwa. W końcu to one wychowują przyszłe pokolenia.
Dokładna treść rekomendacji znajduje się na stronie Fundacji MaMa pod adresem www.fundacjamama.pl.

Zobacz też: Praca w domu kobiet - statystyki i dane

Sylwia Chutnik - (ur. 1979 w Warszawie) - kulturoznawczyni, działaczka społeczna, pisarka, laureatka Paszportów Polityki w kategorii Literatura za rok 2008.
Jest absolwentką Gender Studies. Kieruje Fundacją MaMa, zajmującą się prawami matek, należy do Porozumienia Kobiet 8 Marca, jako przewodniczka miejska po Warszawie oprowadza po autorskich trasach śladami wybitnych kobiet.
W 2008 zadebiutowała powieścią Kieszonkowy atlas kobiet.
W 2010 wydała powieść "Dzidzia" , została laureatką Społecznego Nobla Ashoki.