W trosce specjalnej

Znowelizowane przepisy określające jak mają wyglądać przesłuchania najmłodszych ofiar przestępstw zamiast łagodzić stres dzieci związany z tym co przeszły, prowadzają dodatkowe zamieszanie. A na pewno kontrowersje. Mogą tracić na tym dzieci - mówią bydgoscy specjaliści. Dotąd w Bydgoszczy przez wielogodzinne "maglowanie" przeszło kilkoro dzieci.

Przestępstwa dokonywane na dzieciach, na przykład te seksualne, nie należą na szczęście, do bardzo częstych, ale też nie są incydentalne - wynika z policyjnych statystyk. Eksperci mówią, że dochodzenia w takich sprawach wymagają od osób zajmujących się nimi nadzwyczajnego postępowania. Swiat dorosłych rządzi się innymi prawami, a te z kolei bywają nadużywane...

Krzywda

Trzyletnia Madzia (imię dziecka zmienione) jest oczkiem w głowie rodziny mieszkającej na jednym z bydgoskich osiedli. Najbliżsi zaczęli nabierać podejrzeń, że "przyjaciel" rodziny może mieć w stosunku do niej nieczyste zamiary. Ta rezolutna dziewczynka zaczęła zdradzać objawy syndromu dziecka wykorzystywanego seksualnie. Małżeństwo złożyło zawiadomienie o popełnieniu przez znajomego przestępstwa. Rozpoczęła się żmudna procedura związana z przesłuchaniem dziecka, a przede wszystkim z przygotowaniem go do niego. Trzyletnia Madzia poddana została jako pierwsza w Bydgoszczy nowej formule przesłuchań.

Dziewięcioletnia Ola z podbydgoskiej miejscowości również padła ofiarą zboczeńca. Prawie pięćdziesięcioletni mężczyzna wykorzystał ją, gdy wracała do domu od szkolnej koleżanki. Wiele godzin trwało, zanim udało się zespołowi specjalistów odtworzyć wszystko to co się wydarzyło w drodze do domu.

Nowe lepsze?

Z początkiem lipca wszedł w życie nowy kodeks karny, a wraz z nim przepisy dotyczące przesłuchań nieletnich. - Pokrzywdzonego, który w chwili czynu nie ukończył 15 roku życia, powinno się przesłuchiwać w charakterze świadka tylko raz, chyba że wyjdą na jaw istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania, lub zażąda tego oskarżony, który nie miał obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania podejrzanego - informuje st. asp. Ewa Przybylinska, rzecznik prasowy komendanta miejskiego policji w Bydgoszczy.

Według nowej zasady, przesłuchania dokonuje sąd w obecności biegłego psychologa. Mają prawo przy nim także być obecni prokurator, obrońca oraz pełnomocnik pokrzywdzonego dziecka. Skład może być ograniczony w sytuacji gdy któryś z nich ogranicza swobodę wypowiedzi dziecka. Nie jest za to powiedziane, gdzie przesłuchanie ma się odbyć. Dotąd w praktyce były to komisariat, prokuratura i dom rodzinny dziecka.

Tymczasem, zdania co do tego z jaką troską o dziecko podeszli twórcy nowelizacji są podzielone. - Przesłuchanie dla każdego dziecka jest stresem i wymaga nadzwyczajnego podejścia przesłuchujących. Tymczasem przepisy takie zamiast poprawić komfort psychiczny dziecka, pogarszają warunki. I to z godziny na godzinę. Bo jeśli mamy wypytywać je tylko raz, to musimy od razu zebrać cały materiał dowodowy. Dziecko czeka wielogodzinna, męcząca rozmowa. Po ostatnim "nowym" przesłuchiwaniu dziecko ledwie patrzyło na oczy i trzymało się na nogach. Nie mieliśmy innego wyjścia - mówi jeden z policjantów, który bierze udział w tego typu przesłuchaniach.

Jolanta Urbańska biegły psycholog, wieloletni praktyk, mówi że to życie zweryfikuje tak naprawdę te przepisy, ale już na pierwszy rzut oka "widać, że powstały za biurkiem". -Wprowadzono niepotrzebne zamieszanie. My musimy przecież maksymalnie ograniczyć liczbę uczestniczących w nim osób, bo ma być kameralnie, tak aby dziecku najłatwiej było mówić o krzywdzie jaką mu wyrządzono, a tymczasem mówi się o całym sztabie ludzi, którzy mają się przysłuchiwać - mówi psycholog. Zdaniem J. Urbańskiej należy pamiętać, że przepis ten może również być także nadużywany przez nastolatki chcące wykorzystać sytuację i obarczyć kogoś bezpodstawnymi oskarżeniami...