Zobacz unikatowe tkaniny w bydgoskich Spichrzach nad Brdą i online! [zdjęcia, wideo]

By utkać, np. gobelin, potrzeba nie tylko wyobraźni i czasu, ale także odpowiednich warunków, a te w tym roku były wyjątkowo trudne. Jednak nawet pandemia, która u progu wiosny zamknęła na cztery spusty drzwi ośrodków kultury, nie zniechęciła amatorów i artystów ludowych, by tworzyć, a następnie wysłać swoje prace do Bydgoszczy. To tu, co dwa lata, odbywa się konkurs dla twórców nieprofesjonalnych z całego kraju. Niektórzy jeszcze w czerwcu pędzili na dopiero co „odmrożone” warsztaty, by dokończyć swe dzieła. Ta determinacja przyniosła efekt!

- Liczba zgłoszeń przeszła nasze najśmielsze oczekiwania. Na tegorocznej wystawie prezentujemy 120 prac 93 twórców. Co najmniej jeszcze raz tyle tkanin nadesłano na sam konkurs. Od kilku już edycji obserwujemy ożywienie w tkactwie, ale to jak licznie twórcy zmobilizowali się w dobie pandemii, jest niezwykłe - przyznaje Katarzyna Wolska, koordynator Ogólnopolskiego Przeglądu Amatorskiej Tkaniny Unikatowej, organizowanego od lat przez Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy.

Jurorzy mieli problem, by wskazać najlepsze prace

Partnerem przeglądu jest Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, dlatego to w zabytkowych Spichrzach nad Brdą (ul. Grodzka 7-11) podziwiać można utkane ręcznie i na krosnach tkaniny, a na nich pejzaże, martwe natury, sceny rodzajowe, kompozycje abstrakcyjne, ornamenty.

- W tym roku tkanin tradycyjnych jest tak dużo, że jury wyjątkowo postanowiło wydać werdykt w dwóch kategoriach: tkanina tradycyjna i tkanina artystyczna - mówi Katarzyna Wolska i dodaje, że jurorzy i tak mieli problem z wyborem najlepszych prac. - Poziom 19. edycji przeglądu jest na bardzo wysokim poziomie, o czym najlepiej świadczy liczba nagród. W obu kategoriach przyznano łącznie 17 nagród i 10 wyróżnień. Wybór był więc naprawdę trudny.

Dodajmy, że jurorzy, którzy mieli twardy orzech do zgryzienia, to eksperci z najwyższej półki. Pod przewodnictwem etnografki Kingi Turskiej-Skowronek skład jury w tym roku tworzyli: Lidia Zganiacz z Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, uznana w kraju i za granicą twórczyni oraz pedagog Jagoda Krajewska, a także Wojciech Kowalczuk z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.

Zegarek w gobelinie, dywan ze sznurka, misternie utkany haft

Wystawa jest ciekawa nie tylko ze względu na wysoki poziom prac, ale także bogactwo różnorodności materiałów, technik, motywów. - Nitka liana i wełna to podstawa tkactwa, zarówno tradycyjnego, jak i gobelinowego. Twórcy sięgają jednak po różne materiały. Jedna z tegorocznych uczestniczek przeglądu wplotła w gobelin przedmioty ze swojego codziennego życia, jak np. zegarek. Są także przepiękne prace ze zwykłego sznurka sizalowego: jedna z nich to sizalowy dywan, druga praca jest przestrzenna pt. „Powiew brzeziny”. Z kolei inna z autorek utkała swój sad. W tkaninach tradycyjnych (wielonicielnicowych i dwuosnowowych) mamy do czynienia z unikatowymi technikami ludowymi Podlasia jak sejpak czy perebory - tradycyjny haft tkacki, zdobiący stroje ludowe. Hafty są tkane na krośnie tak misternie, że to prawdziwe mistrzostwo świata! – opowiada nam Katarzyna Wolska.

Wciąż pojawiają się nowi twórcy i zadziwiają

Przegląd Amatorskiej Tkaniny Unikatowej odbywa się już od blisko 40 lat. Bydgoszcz, obok Turku, jest jednym miastem, które organizuje konkurs na krajową skalę. Biennale zyskało już stałe grono miłośników, zarówno wśród odbiorców, jak i… uczestników. - Są twórcy, którzy biorą udział w naszym konkursie regularnie, niezmiennie reprezentując wysoki poziom. Wciąż jednak pojawią się nowe nazwiska, które zadziwiają swoimi pracami i zdobywają pierwsze nagrody – przyznaje koordynatorka przeglądu.

Rodzynek wśród pań

Tkactwem, również współcześnie, zajmują się głównie kobiety, ale w tej dziedzinie odnajdują się też mężczyźni, co potwierdzają edycje konkursu.

- W tym roku rodzynkiem jest Józef Wijata z Opoczna. Pan wykonał piękne krajki, czyli opoczyńskie pasy, które są prezentowane na wystawie – podpowiada nam Katarzyna Wolska.

Unikatowa tkanina w Twoim domu

Unikatowe tkaniny na wystawie w Spichrzach nad Brdą, a także online na kpck.pl możemy oglądać od 26 lipca do 5 września br. Jeśli któraś z prac szczególnie nas zachwyci, to jest szansa, że po zakończeniu ekspozycji będziemy mogli ją nabyć. Wystarczy zgłosić się do KPCK jako organizatora przeglądu, a ten pomoże nam ustalić szczegóły z danym twórcą.

- Po każdy konkursie było zainteresowanie kupnem prac. Co prawda, nie wszyscy autorzy lubią rozstawać się ze swoimi pracami, ale ich sprzedaż dla twórców to też pewna forma promocji. Dlatego zachęcamy do kontaktu – mówi nasza rozmówczyni.

We wrześniu uroczysty finisaż, będą warsztaty dla dzieci

Wręczenie nagród konkursowych twórcom planowane jest na uroczystym zakończeniu wystawy, czyli 5 września. - Również we wrześniu będzie też wystawa towarzysząca przeglądowi, na której pokażemy klasyczne polskie motywy ludowe, czyli pasiaki, kraciaki i perebory. Tkaniny wypożyczymy z Muzeum Etnograficznego w Toruniu i Muzeum Podlaskiego w Białymstoku – zdradza nam Katarzyna Wolska. - Chcemy także zrobić warsztaty dla dzieciaków. Być może młodzi ludzie złapią tkackiego bakcyla. Wówczas dobrze by było, gdyby znalazł się ktoś, kto poprowadziłby klub tkacki, by rozwijać pasję u dzieci.