Trzy spojrzenia na Czechowa

To również trzy różne spojrzenia na Czechowa i próba dotarcia do sedna jego twórczości za pomocą różnych narzędzi i różnych interpretacji teatralnych.

Czy Czechow jest jak gąbka i nasiąka dniem dzisiejszym? Czy jest „poetą kryzysu” czy raczej „poetą stabilizacji”? Należy go traktować jako mistrza beznadziei czy raczej jako piewcę wszelkich przejawów życia? Czechow Saga to próba znalezienia „Czechowa współczesnego”.

W ramach Czechow Saga, TPB wraz z Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego przygotowuje również międzynarodową sesję naukową poświęconą Antoniemu Czechowowi.

Trzy siostry – premiera 23 maja 2009

Czajka – premiera 13 czerwca 2009
Płatonow – premiera 3 lipca 2009

Czechow Saga pokazy całości – 4, 5 lipca godzina 16.00

Fragmenty utworów muzycznych wykorzystanych w spektaklu pochodzą z nagrań archiwalnych zespołu „Muzyka z drogi”. Wykonanie: Dominika Czekun, Nadija Petrowec, Nadija Jewsowycz, Anastasija Czmunewycz, Hanna Czmunewycz.

ŚMIERĆ CZECHOWA

(...) Nazajutrz bez żadnej widocznej przyczyny nastąpiło gwałtowne osłabienie pracy serca. Po zastrzyku morfiny i podaniu tlenu puls mu się polepszył. Zasnął.
Następnego dnia atak powtórzył się. 1/14 lipca minął względnie spokojnie. Czechow poczuł się trochę lepiej. Ostatniego wieczoru jął układać opowiadanie o modnym uzdrowisku rojącym się od sytych, zamożnych kuracjuszy, którzy raptem dowiadują się, że kolacji nie będzie, bo kucharz dał drapaka...
„Siedziałam skulona na tapczanie po niepokoju ostatnich dni — wspomina Olga Knipper — i śmiałam się z całego serca."
Koło pierwszej w nocy z 1-go na 2-gi lipca (14 na 15 n.st.) obudził się z największym trudem łapiąc oddech i poprosił, by wezwano lekarza. Olga położyła mu woreczek z lodem na piersi. Zaczął majaczyć, ale po chwili odzyskał przytomność i ze smutnym uśmiechem rzekł do żony: „Na puste serce nie kładzie się lodu."
O drugiej przyszedł lekarz, po kilkakrotnym wstrzyknięciu kamfory, podał tlen. Gdy skończyła się jedna butla, posłał po następną. „Nie trzeba — powiedział Czechow — zanim przyniosą, już umrę." Lekarz kazał dać szampana. „Antoni usiadł — wspomina Olga Knipper — i jakoś znacząco, z naciskiem, głośno powiedział po niemiecku do doktora (a bardzo słabo znał niemiecki): „Ich sterbe." Potem wziął kieliszek, zwrócił się do mnie, uśmiechnął się przedziwnym uśmiechem i rzekł: „Dawno nie piłem szampana", spokojnie wypił wszystko do dna, cicho legł na prawym boku i wkrótce umilkł na zawsze... Straszną ciszę nocną zakłócała tylko ogromna czarna ćma, która wpadła jak wicher i rozpaczliwie obijała się o płonącą żarówkę, tłukąc się po pokoju...
Doktor odszedł, w ciszy dusznej nocy z okropnym hukiem strzelił korek z nie dopitej butelki szampana..."
Była trzecia nad ranem.

René Śliwowski „Antoni Czechow” Państwowy Instytut Wydawniczy Warszawa 1986, wydanie pierwsze, s. 340

reżyseria**PAWEŁ ŁYSAK
**Urodził się w 1964 roku. Absolwent wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, University of Toronto, oraz wydziału Reżyserii Dramatu, PWST im. A. Zelwerowicza w Warszawie.

Od 2006 roku Dyrektor Teatru Polskiego w Bydgoszczy. W latach 2000-2003 Wicedyrektor Teatru Polskiego w Poznaniu.
Reżyser przedstawień teatralnych: „Roberto Zucco” B. M. Koltes, Teatr Dramatyczny w Warszawie, „Antygona w Nowym Yorku”, J. Głowacki, Teatr im. J. Osterwy, Lublin 1993, „Wiśniowy sad”, A. Czechow Teatr im. J. Osterwy, Lublin, „Bachtanki”, Eurypides, Teatr im. A. Mickiewicza w Częstochowie, „Kowal Malabo”, T. Słobodzianek, Teatr Polski w Poznaniu 1996, „Krzesła” , E. Ionesco, Teatr im. J. Osterwy, Lublin 1998, „Sędziowie”, S. Wyspiański, Teatr Polski w Warszawie 1998, „Shopping and Fucking”, M.Ravenhill, „Ogień w głowie”, M. von Mayenburg, Towarzystwo Teatralne-Teatr Rozmaitości w Warszawie 1999, „Noc Hellera”, I. Villqist, „Książę Niezłomny”, Calderon-Słowacki, „Freiheit- Wolność”, wg. L. Kruczkowskiego Teatr Polski w Poznaniu, „Helmucik” I.Villqist, Teatr Polski w Poznaniu-Teatr im. W. Horzycy w Toruniu 2002, „Terroryzm” W. O. Presniakow Teatr Polski w Poznaniu 2003, (również autor scenografii), „Iwanow” A. Czechow Teatr im. Jaracza w Łodzi 2005, „Sen Nocy Letniej” W. Shakespeare Teatr im. W. Horzycy w Toruniu 2006, „Sprawa Dantona”, Teatr Polski w Bydgoszczy 2008.

Reżyser ponad pięćdziesięciu słuchowisk radiowych, m.in.: „Nie-Boska komedia”, Z. Krasińskiego (Scena Narodowa Teatru Polskiego Radia) 1996, „Uciekła mi przepióreczka”, S. Żeromskiego (Scena Narodowa Teatru P.R.) 1997.

Tłumacz tekstów (wraz z Pawłem Wodzińskim)
“Shopping and Fucking”, M. Ravenhill, wyd. Towarzystwo Teatralne, Świat literacki, Warszawa1999, „Zbombardowani”, S. Kane, wyd. Towarzystwo Teatralne, Świat literacki, Warszawa 1999, które jako pierwsi wprowadzili do polskiego teatru.

Laureat nagród na Festiwalach Teatralnych w Kaliszu, Szczecinie, Brześciu (Białoruś), Festiwalu Kontakt International Festival w Toruniu, Sopocie. Laureat  nagród m.in.: Medalu Młodej Sztuki Poznań 2002, Feliksa, nagrody „Gazety” dla ludzi sukcesu, Lauru Andrzeja Szwalbego, Laureat „Paszportu Polityki” 2008 w kategorii teatr.

scenografia
PAWEŁ WODZIŃSKI

Reżyser i scenograf. Ukończył Wydział Aktorski (1989) i Wydział Reżyserii Dramatu (1993)  PWST im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. W czasie studiów stypendysta Ministra Kultury i Sztuki. Debiutował w Teatrze Dramatycznym w Warszawie przedstawieniem Woyzeck Georga Büchnera w 1992 roku. Na początku swej kariery reżyserował i tworzył scenografię w wielu teatrach polskich, m.in. w Teatrze im. A. Mickiewicza w Częstochowie (Horsztyński, 1994), Teatrze im. J. Osterwy w Lublinie (Zamiana, 1996).

W 1998 roku był założycielem i szefem towarzystwa teatralnego – stowarzyszenia powołanego do promocji współczesnej dramaturgii oraz głoszącego ideę teatru społecznie zaangażowanego. Choć towarzystwo zrealizowało tylko 3 premiery, w tym Shopping and Fucking Ravenhilla i Zbombardowanych Sarah Kane, 2 projekty dramaturgiczne oraz doprowadziło do wydania kilku książek, to miało decydujący wpływ na rozwój dramaturgii współczesnej w Polsce.

W latach 2000 – 2003 Dyrektor Naczelny i Artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu.
Teatr ten w czasie dyrekcji Wodzińskiego stał się czołową sceną w Polsce, zrealizował głośne premiery i koprodukcje (Noc Helvera, Martwa Królewna, Oczyszczeni, 4.48 Psychosis), wielokrotnie nagradzane na różnych festiwalach i przeglądach. Centrum Dramaturgii działające przy teatrze zorganizowało projekty dramaturgiczne, wprowadzając do polskiego teatru nowe teksty i zjawiska. Wodziński wyreżyserował w Poznaniu Roberto Zucco Bernarda-Marie Koltesa oraz stworzył scenografię do kilku przedstawień m.in. Nocy Helvera, Entartete Kunst, Hamleta wtórego i Księcia Niezłomnego. Za uczynienie Teatru Polskiego w Poznaniu przestrzenią sporu nagrodzony Medalem Młodej Sztuki.

W latach 2005 – 2007 kurator polskiej ekspozycji narodowej na 11 Praskim Quadriennale, a następnie kurator wystawy Przestrzeń teatru zaangażowanego w Narodowej Galerii Sztuki „Zachęta” w Warszawie (2007).

Jest autorem scenografii do przedstawień teatralnych, telewizyjnych, a także operowych. m.in. Preparaty Ingmara Villqista (Teatr Wybrzeże 2001) Wesele Stanisława Wyspiańskiego (Teatr Wybrzeże 2005, Teatr Śląski w Katowicach 2007), Lucrezia Borgia Gaetano Donizettiego (Teatr Wielki w Łodzi, 2004), Terrordrom Breslau (Teatr Polski we Wrocławiu 2006), Lilla Weneda (Teatr Wybrzeże 2007). Pracował na wielu czołowych polskich scenach: w Teatrze Rozmaitości, Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, Teatrze Polskim we Wrocławiu, Teatrze Wielkim w Łodzi, Teatrze Wielkim - Operze Narodowej. W Teatrze Polskim w Bydgoszczy wyreżyserował i stworzył scenografię do sztuki Stanisława Wyspiańskiego Powrót Odysa (2007) oraz spektakl Krasiński. Nie-Boska komedia. Instalacja teatralna.(2008) a także przestrzeń i kostiumy do Sprawy Dantona (2008).  W Teatrze im. Modrzejewskiej w Legnicy stworzył przedstawienie Polacy umierają wg sztuk Franza Xavera Kroetza (2009)

Jest współautorem polskich przekładów angielskich sztuk współczesnych (Shopping and Fucking Marka Ravenhilla i Zbombardowani Sarah Kane) oraz autorem tekstów teoretycznych m.in. Czy ciągle będziemy zarażeni listopadową gorączką? (Monachium 2003) Szanse polskiego teatru politycznego (Zurich 2004), Transformacja Rzeczywistości. Rzeczywistość transformacji (Warszawa 2007).

kostiumy**MIREK KACZMAREK**

Rocznik 1970. Absolwent Wydziału Komunikacji Wizualnej na ASP w Poznaniu. Pracował z Piotrem Kruszczyńskim m.in. przy Odejściu głodomora T. Różewicza (Wrocławski Teatr Współczesny, 2002), Płatonowie i innych A. Czechowa (Teatr Polski w Poznaniu, 2003). Ściśle współpracuje z Janem Klatą: Lochy Watykanu A. Gide’a (Wrocławski Teatr Współczesny, 2004) – kostiumy, …córka Fizdejki wg Witkacego (Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu, 2004) – scenografia, Nakręcana pomarańcza wg A. Burgessa (Wrocławski Teatr Współczesny, 2005) – kostiumy, Fanta$y J. Słowackiego (Teatr Wybrzeże w Gdańsku, 2005) – scenografia, Weź, przestań J. Klaty (TR Warszawa, 2006) – kostiumy, Transfer! (Wrocławski Teatr Współczesny, 2006) – scenografia, Orestesa Ajschylosa (Narodowy Stary Teatr w Krakowie, 2007) – kostiumy, Szewcy u bram wg Witkacego (TR Warszawa, 2007) – kostiumy i projekcje wideo, Sprawa Dantona S. Przybyszewskiej (Teatr Polski we Wrocławiu, 2008). Zrealizował scenografię m. in. dla Jarosława Tumidajskiego (Grupa Laokoona T. Różewicza, Teatr Wybrzeże w Gdańsku, 2007 również kostiumy, Święta Joanna od szlachtuzów B. Brechta, Teatr Miejski w Gdyni, 2007 również projekcje wideo). W Teatrze Polskim w Bydgoszczy wykonał kostiumy do spektaklu Wiktora Rubina (Przebudzenie wiosny F. Wedekinda, 2007) oraz kostiumy i scenografię do „Drugiego Zabicia Psa” Hłaski. Z tym samym reżyserem przygotował Cząstki elementarne M. Houellebecq’a (Teatr Polski we Wrocławiu, 2008). W Bydgoskim Teatrze zaprojektował dekoracje i kostiumy do „Piosenek Sportowych” oraz kostiumy do „Witaj/Żegnaj”.

muzykaPIOTR BUKOWSKI
Autor muzyki do spektakli: T. Steffel "Terrordorm  Breslau" Teatr Polski Wrocław 2006 - reż. Wiktor Rubin, J. Słowacki  "Lilla Weneda" Teatr Polski Wybrzeże 2007 reż. Wiktor Rubin, F. Wedekind  "Przebudzenie Wiosny" Teatr Polski Bydgoszcz 2007 reż. Wiktor Rubin,  M. Hłasko "Drugie zabicie psa" Teatr Polski Bydgoszcz 2007 reż. Wiktor  Rubin, M. Houellebecq "Cząstki Elementarne" T. Polski Wrocław 2008 reż. Wiktor Rubin, Z. Krasiński "Nie-boska komedia" T. Polski Bydgoszcz  2008 reż. Paweł Wodziński, B. Prus "Lalka" Teatr Polski Wrocław 2008 reż. Wiktor Rubin, S. Kane "Łaknać" Teatr Polski Bydgoszcz 2009 reż. Łukasz Chotkowski.

IGOR NIKIFOROW

Igor Nikiforow - autor muzyki do spektakli: Tim Staffel "Werter w Nowym Yorku" Teatr Wytwórnia Warszawa 2009 reż. Bartek Potoczny, D. Harrower - "Blackbird" Teatr Dramatyczny Warszawa 2007 reż. Grażyna Kania, A. Stasiuk - "Noc" reż. Marcin Liber, Andrzej Stolarski (polsko - niemieckie warsztaty teatralne Jarocin 2008), M. Powalisz "Real Dolls"   reż. Marcin Liber audio-video (Festiwal Eldorado w Teatrze Łaźnia Nowa  w Krakowie 2006)

reżyseria światła
JUSTYNA ŁAGOWSKA

Rocznik 1970. scenografka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie; dyplom przygotowała w 1998 w katedrze scenografii u prof. Andrzeja Sadowskiego projektowała scenografię m.in. do następujących spektakli: „Historia Jakuba” wg S. Wyspiańskiego w reżyserii P. Cieplaka (teatr warszawskiej Akademii Teatralnej, 1996), „Alpejskie zorze” P. Turriniego w reżyserii R. Sabary (stołeczny Teatr Dramatyczny, 1998), „Romeo i Julia” W. Szekspira w reżyserii R. Simona (Uckermarkische Buhnen Schwedt, 2000), „Testament psa” A. Suassuny w reżyserii M. Bogajewskiej (Teatr Polski w Bydgoszczy, 2005). Z reżyserem Janem Klatą pracowała nad: „Rewizorem” M. Gogola (Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu, 2003), „Lochami Watykanu” wg A. Gide’a (Teatr Współczesny we Wrocławiu, 2004), „H.” wg „Hamleta” W. Szekspira (Teatr Wybrzeże – Stocznia Gdańska, 2004), „Nakręcaną pomarańczą” wg A. Burgessa (Teatr Współczesny we Wrocławiu, 2005), „Trzema stygmatami” Palmera Eldritcha wg P. Dicka i „Oresteją” Ajschylosa (Stary Teatr w Krakowie, 2006 i 2007). W spektaklach ze swoją scenografią zazwyczaj reżyseruje światła. Pracując w Teatrze Polskim w Bydgoszczy przygotowała scenografię i światło do „Przebudzenia wiosny” F. Wedekinda w reż. Wiktora Rubina (2007), zajęła się reżyserią światła w „Kajtusiu Czarodzieju” w reż. Łukasza Kosa (2008) oraz przygotowała scenografię do „Witaj/Żegnaj” w reż. Jana Klaty i „Łaknąć” w reż. Łukasza Chotkowskiego.

Zobacz też:

• Lekcja historii w centrum miasta

Od redakcji: Przypominamy, że każdy z Was może zostać dziennikarzem obywatelskim serwisu MM Moje Miasto! Zachęcamy Was do zamieszczania artykułów oraz zdjęć z ciekawych wydarzeń i imprez. Piszcie też o tym, co Wam się podoba, a co Wam przeszkadza w naszym mieście. Spróbujcie swych sił w roli reporterów obywatelskich MM-ki! Pokażcie innym to, co dzieje się wokół Was. Pokażcie, czym żyje miasto.