Takie były projekty pomnika ofiar zamordowanych w Dolinie Śmierci w Fordonie [archiwalne zdjęcia]

Dolina Śmierci to miejsce masowego mordu i jednocześnie grobu mieszkańców Bydgoszczy i okolic wymordowanych jesienią 1939 roku przez członków pomorskiego oddziału Selbstschutzu oraz SS-manów z oddziału Einsatzkommando 16.

Fordońska „Dolina Śmierci” jest największą mogiłą zbiorową na terenie Bydgoszczy, a zarazem stanowi najbardziej znany symbol martyrologii mieszkańców miasta.

Rozstrzygnięcie nastąpiło rok później, a 31 sierpnia 1975 r. na wzgórzu nad „Doliną Śmierci” odsłonięto pomnik autorstwa Józefa Makowskiego poświęcony zamordowanym w tym miejscu mieszkańcom Bydgoszczy. Jego kompozycja stylizuje złamane kłosy zboża na wysokich kolumnach jak wyciągnięte ku niebu ręce męczenników. Sam autor wypowiadał się o pomniku następująco:

„Jest to jedno z najpiękniejszych miejsc w Polsce do wyeksponowania, niestety, smutnego pomnika. Marzyłem o wzniesieniu jak najwyżej ponad miasto akcentu architektonicznego. Zaprojektowałem go z dwudziestosiedmiometrowych rur, które nazwałem łodygami, zakończonymi rozkwitającymi pękami kwiatów. U samej podstawy tego pomnika - śmierć, a na samej górze - rozkwitające życie„ - opisywał autor projektu.

Pomnik jest otoczony licznymi tablicami z nazwiskami osób, które tu straciły życie (zobacz zdjęcie). Na nim też widnieje informacja: "Fordońska Dolina śmierci. Miejsce straceń 1200 obywateli polskich. 12 października – 11 listopada 1939)".

Pomnik wraz z Doliną stanowi kompleks martyrologiczny, w który wkomponowano alejki, rzeźby, symboliczne groby i tablice pamiątkowe. Odbywają się tam coroczne uroczystości patriotyczne i religijne: apele poległych, Drogi Krzyżowe, procesje oraz misteria Męki Pańskiej.

► To może Cię zainteresować: Zastanawialiście się kiedyś, skąd wzięły się nazwy największych miast w województwie kujawsko-pomorskim? Mamy dla Was galerię, w której znajdziecie legendy i fakty na temat nazewnictwa Bydgoszczy, Brodnicy, Torunia, Włocławka, Inowrocławia i innych miast z Kujaw i Pomorza.