Zabawa a rozwój dziecka

Zabawa odgrywa ogromną rolę w rozwoju społecznym, poznawczym a także fizycznym małego człowieka. Aktywności z nią związane pojawiają się u malucha na długo przed trzecim rokiem życia, ponieważ dobra zabawa jest tak potrzebna dziecku jak jedzenie, ubranie czy sen. Dobra zabawa to taka, która oprócz sprawiania radości jednocześnie uczy i rozwija wspomagając tym samym naturalny rozwój dziecka.

- Właściwa zabawa, pod opieką mądrego i świadomego rodzica, przyczynia się do rozwoju: społecznego poprzez uczenie określonych form zachowania, współpracy czy umiejętności dzielenia się z innymi, poznawczego - uczy postrzegania kształtów, kolorów, rozmiarów i struktury przedmiotów, a także psychofizycznego poprzez wspomaganie rozwoju koordynacji ruchowej i sprawności manualnej - podkreśla Jacek Jegierski, psycholog i współtwórca serwisu ciufcia.pl.

Zabawa małego dziecka pojawia się spontanicznie, a w wyniku współdziałania z rodzicem staje się jeszcze bardziej wartościowa. Dziecko obserwuje uważnie codzienne zachowania dorosłych, czynności, które wykonują, a następnie wiernie odtwarza zaobserwowane działanie, dopominając się wcześniej widzianych przedmiotów. Dlatego ważne jest, aby rodzic mądrze wprowadzał malucha w nieznany mu świat. Język zabawy jest podstawowym językiem rozwoju dzieci, poznawania swoich emocji i stanów.

Bardzo ważne jest odpowiednie dobranie zabawek czy aktywności do wieku i zainteresowań dziecka. Nie jest wskazane nadmierne przeforsowanie zadaniami przewyższającymi możliwości poznawcze malucha, ale równie niekorzystne jest niedostarczanie nowych stymulacji. Jak zatem znaleźć złoty środek?

Wg koncepcji J. Huizingi, ważne jest, aby zabawa przenikała do dziedzin życia społecznego. Każda z zabaw musi być w aspekcie pedagogicznym odpowiednio sterowana na początku przez rodziców, a potem przez nauczycieli - zarówno w przedszkolu, jak i w szkole. Najważniejsza grupa zabaw to te o charakterze dydaktycznym oraz dotyczące ról społecznych. Zabawy w rolę rozwijają zdolności naśladowania, wyobraźnię, umiejętność kojarzenia wiadomości i faktów, logicznego rozumowania. Natomiast zabawy o zabarwieniu dydaktycznym mają na celu naukę. Są niezbędne dla rozwoju umysłowego, kształcą umiejętności spostrzegania, zapamiętywania, wyciągania wniosków, zapoznają z pewnymi pojęciami - np. wielkościami czy liczbami. Do tych zabaw pomocne są dziecku różnorodne zabawki typu układanki, łamigłówki. Zabawy typu domino uczą myślenia, kojarzenia i spostrzegawczości, a rebusy rozwijają pamięć.

Dzieci w wieku 2-4 lata dopiero zaczynają korzystać ze zdolności do tworzenia umysłowych reprezentacji rzeczywistości, dlatego też zabawy dla tej grupy wiekowej tylko w małym stopniu wymagają tej umiejętności. Pozwalają za to na manipulację elementami rzeczywistości wirtualnej na podobnych zasadach jak w rzeczywistości. W serwisie ciufcia.pl, w grupie gier przeznaczonych dla dzieci w wieku 2-4, znalazły się m.in. gry, których głównym celem jest ćwiczenie podstaw posługiwania się myszką.

Dzieci w wieku 4-6 lat zaczynają już powoli poznawać litery i cyfry, rozpoczynają pierwsze wysiłki mające na celu oponowanie trudnych sztuk czytania, pisania i liczenia. Zabawy dla przedszkolaków w tej grupie wiekowej mają za zadanie wspierać wszechstronny rozwój dziecka: wskazane są gry poszerzające wiedzę, jak i rozwijające kreatywność oraz po prostu rozrywkowe, bo w końcu o zabawę nam chodzi.

Dzięki zabawie, zarówno dzieci jak i rodzice wiele zyskują. Wspólna zabawa rodziców z dzieckiem jest potrzebna dziecku - ponieważ wspomaga jego rozwój, natomiast rodzicom dostarcza wielu informacji na temat rozwoju malucha.

Literatura: B.Getka, 1994, Rola zabawy w życiu dziecka. "Wychowanie w Przedszkolu"
Tekst przygotowany przez serwis edukacyjny dla rodziców i dzieci w wieku 2-6 Ciufcia.pl

Zobacz też:

• Gotujmy z dziećmi!
• Rodzice na zakupach a dzieci...